R - r
rabaisser | kùnmajìgin |
Rabat | Raba |
rabattre | jɔ́n |
· | ncɔ́n |
Rabi-al-awwal | dɔ̀nba |
rabouter | tùgu |
raccommoder | bɛ̀tɛrɛ |
raccompagner | bìlasira |
· | blàsira |
raccourci | kàmakɔrɔsɔgɔsira |
raccourcir | lásùrunya |
· | sùrunya |
race | kɔ́lɛ |
· | sí |
· | sífa |
· | síya |
race de griots exploiteurs | síjugu |
race dont on est issu | fàsiya |
Rachel | Àrasɛli |
racheter | kùnmabɔ́ |
rachialgie cervicale | kánkolodimi |
racine | bíli |
· | díli |
· | dlí |
· | gíli |
· | kú |
· | líli |
racine aérienne | ɲɔ̀nɔ |
racine d'un mot | dáɲɛdili |
· | dáɲɛgili |
racine mère | bá |
racines aériennes | tɔ́n |
racines latérales | jɔ́lɔ |
Racing Club | Arasingikilɔbu |
racisme | síyawoloma |
raciste | síyawolomana |
racler | lálaga |
raconter | kùnnakàli |
· | lákàle |
· | lákàli |
radicelles | tɔ́n |
radio | àrajo |
Radio Mali | Àrajomali |
radiothérapie | àrajo |
Radisson | Aradisɔni |
radius | bólokankolo |
· | bólokolo |
Radjab | àrajaba |
· | àrijaba |
· | àrjaba |
rafler | fàari |
· | kɔ́rɔfuran |
· | yálon |
rafraîchir | lásuma |
· | lásumaya |
· | rɔ́suma |
· | súma |
· | súmaya |
rafraîchissement | súmalenya |
rage | fà |
rail | nɛ̀gɛsira |
raillerie | jáka |
rainette | ntòri |
raisin | ɛ̀rɛzɛn |
· | tùbabunpegu |
raisinier | bènbe |
· | bènbeba |
· | npègu |
· | npèku |
raisinier acide | bènbefin |
· | npèkugɛlɛn |
raisinier velu | bàkɔrɔnpeku |
· | bènbekuna |
· | bènbemuso |
· | npèkubaŋɛɲɛ |
raison | dàlilu |
· | dàliluya |
· | jó |
· | jɔ̀kan |
· | kɛ́ko |
· | kɛ́kun |
· | kùn |
· | lásiri |
· | sábabu |
· | tìɲɛ |
raison de la venue | jɔ̀kun |
· | nàkun |
Rajab | sɛ̀fancɛkalo |
rajout | dɔ́farankan |
rak'ah | áraka |
· | árakan |
râle noir | jírɔsyɛ |
· | kɔ̀syɛ̀nin |
ralentir | lásumaya |
· | sènnasúmaya |
· | súmaya |
ralentissement | súmaya |
rallonger la sauce | kɔ́rɔdòn |
rallumer | kɔ́rɔdòn |
ramadan | súnkalo |
ramasse-poussière | bùguricɛlan |
ramasser | cɛ̀ |
· | lácɛ̀ |
· | rɔ́cɛ̀ |
· | sàsa |
· | tɔ̀mɔ |
· | tɔ̀mɔn |
ramasseur | cɛ̀likɛla |
ramasseuse du fagot | dɔ́gɔɲinina |
· | dwáɲinina |
· | jwáɲinina |
ramener avec effort | sàsa |
rameur | kúrunbolila |
ramolli | nánsaalonansaalo |
ramollir | lámàgaya |
· | mɔ̀ɔni |
· | rɔ́màgaya |
rampe | kùlujiginda |
ramper | fòfo |
· | mùlukumalaka |
· | tɛ̀nɛku |
· | tɛ̀rɛku |
· | wòyo |
Ramsès | Aramusɛsi |
rancoeur | dími |
· | jìgi-ń-ná |
· | kùru |
· | mɔ́nɛ |
· | múnɛ |
rançon | kùnmabɔnafolo |
· | kùnmabɔsara |
rancune | dímidon |
· | jìgi-ń-ná |
· | kɔ́nɔnakuru |
rang | síra |
· | só |
rangée sur une meule de mil | wòlo |
rangement | fɛ́nnadila |
· | fɛ́nnadla |
ranger | bìla |
ranimer | ɲɛ́namaya |
· | ɲɛ́nɛma |
rapetisser | mìsɛnya |
Raphia sudanica | bàn |
· | nbàn |
rapide | fɛ́gɛn |
· | gòni |
· | kálan |
· | kálanman |
· | sènnagoni |
· | sènnakalan |
· | sènnandi |
· | sènnateli |
· | téli |
· | téliman |
· | télin |
· | tɛ́li |
· | tɛ́liman |
rapide des mains | bólolateli |
· | bólolatelin |
rapidement | bógoyi |
· | fúga |
· | mɛ́lɛkɛmɛlɛkɛ |
· | sɛ́lɛkusɛlɛku |
rapidement comme l'éclaire | yɛ́bɛru |
rapidité | búrubaburuba |
· | sèndiya |
· | sɛ́lɛkusɛlɛku |
· | téliya |
· | tɛ́liya |
rapiécer | bàri |
· | bɛ̀tɛrɛ |
rappel | dálamaa |
· | dálamaga |
· | hákililajigin |
rappeler | jìgin |
rappeler un bienfait | kùnnadá |
rappeur | arapɛri |
rapport | láseli |
· | sɔ̀rɔ |
· | tɔ̀nɔ |
rapportage | fànaya |
· | náafigiya |
rapporter | kófɔ |
· | kùnnakàli |
rapporter cadeau | sàma |
· | sàman |
rapporter des nouvelles | sàma |
rapporteur | fàna |
· | fàna |
· | múnaafigi |
· | múnaafigi |
· | múnanfagi |
· | náafigi |
· | náanfigi |
· | nsǒn`-ní-fànà |
· | ŋùnafaki |
· | ŋùnafeku |
· | ŋùnafɛki |
· | ŋúnanfagi |
· | sàbaranintigi |
· | sófìlawùlunin |
· | sònnifana |
· | yúru |
rapports sexuels | cɛ̀nímùsoya |
· | jɛ̀ɲɔgɔnya |
rapprocher | màsùrunya |
rare | dɔ́gɔ |
rareté | dɔ́gɔya |
ras du cou | kántigɛda |
rasage de tête | kùndi |
raser | dí |
· | gàna |
· | gànan |
· | gwàna |
· | gwànan |
ras-le-bol | nègebɔ |
rasoir | fèrefe |
· | kùndimuru |
· | lámukala |
· | sìrife |
· | sòrofe |
· | sùrufe |
rassasié | fábaatɔ |
rassasiement | wàsa |
rassasier | fá |
· | lábɔ |
· | wàsa |
rassemblement | làjɛ |
rassembler | kàfo |
· | kàmali |
· | kàmani |
· | kàmari |
· | kólokolo |
· | kòrono |
· | kòronto |
· | kòronton |
· | lájɛ̀ |
· | lájɛ̀rɛ |
· | màkàfo |
rassembler sans soin | múlunkutu |
rassurer | látìgɛ |
· | máfanciya |
rasta | àrasa |
· | Arasita |
rat | ɲínɛ |
rat des roseaux | kɔ̀ɲinɛ |
rat espèce | nsóŋe |
rat palmiste | nkɛ̀lɛn |
· | nkɛ̀lɛnnin |
rat rayé | ɲínɛkalan |
rat voleur | tòro |
· | tòto |
ratatiné | ŋáyi |
· | ŋóyi |
· | ŋɔ́yi |
ratatiner | mɔ́lɔnkɔtɔn |
ratel | dàamɛ |
rater | fɔ́ |
· | fùron |
· | jɛ̀ |
· | màjɛ̀ |
· | tɔ́ntɔli |
ratisser | kòoro |
· | sàsa |
· | yàa |
rattraper | kún |
Raul | Arawulu |
RAVEC | Arawɛki |
ravin | fòfo |
ravine | fólon |
· | wólon |
ravir | bɔ̀ɔsi |
· | lábɔ̀ɔsi |
· | wèleku |
raviver | láɲaga |
rayer | kálakala |
· | kálankalan |
rayon de miel | díɲaga |
· | wàa |
· | wàga |
rayonnant | nɔ́ɔrɔma |
rayonner | nɔ́ɔrɔya |
rayons X | àrajo |
razzia | cɛ̀minɛ |
RCNT | yé kà |
Rê | Erɛ |
réagir violemment en désespoir de cause | mɔ́nɛ |
Réal | Real |
réalisation | sàhaba |
réaliser | kɛ́ |
réanimer | láɲɛnamaya |
rébellion | fáɲalenya |
· | túlomagɛlɛya |
rebondir | gálon |
· | sóni |
· | sónti |
rebondir sur | sàwu |
rebondissant | tántantali |
rebord | kán |
· | kánnabɔ |
rebouteux | kólotugu |
· | kólotugula |
rebuter | ɲɛ́majà |
récalcitrant | kùnnagɛlɛn |
récemment | kɔ́sa |
· | kɔ́san |
· | tàntan |
· | tɛ̀ntɛn |
Recensement administratif à vocation d’état-civil | Arawɛki |
recenser | dán |
récent | kɔ́sa |
· | kɔ́san |
· | kúra |
réception | jíbɔn |
réception officielle | fàamakunbɛn |
recette | kɛ́cogo |
recevoir | jàbaaya |
· | ládòn |
· | sɔ̀rɔ |
recevoir un hôte | jìgin |
recherche | làɲini |
· | ɲɛ́ɲini |
rechercher | nɔ̀bɔ́ |
récipient | bìlalan |
· | blàlan |
· | kɛ́mina |
· | kɛ́minɛn |
· | kòlonton |
· | pàlan |
récipient de métier | kòolo |
· | kòoro |
récipient en bois | kúnafaa |
récipient percé | sɛ́gɛbanti |
· | sɛ́gɛbantin |
récipient pour boire | mìnnifɛn |
réciprocité | mùnturumantara |
· | mùnuturumantara |
réciter une formule | fàsani |
réclamer dette | káni |
récolte | dénko |
· | sùma |
· | sùman |
récolter | tìgɛ |
récolter en creusant | sèn |
récoltes | fɛ́nnadila |
· | sɛ̀nɛkɛsuman |
· | sɛ̀nɛmɔ |
· | sɔ̀rɔ |
recommandation instante | dágɛlɛn |
· | dágwɛlɛn |
recommander | gɛ̀lɛya |
recommander fortement | màgɛ̀lɛya |
recommencer | kúraya |
· | máfilan |
· | mánfila |
récompense | dònnbolo |
· | jànsa |
· | jɔ̀njɔn |
· | ládiyalifɛn |
récompense divine | bàlayi |
· | bàraji |
récompenser | bàraji |
· | jànsa |
· | ládiya |
réconcilier | cɛ́bɛ̀n |
· | kùnbɛ̀n |
reconnaissance | bárikada |
· | kóɲumandɔn |
· | ɲùmandɔn |
reconnaissant | ɲùmandɔnbaa |
· | ɲùmandɔnna |
reconnaître | dɔ́n |
· | jɛ̀n |
reconnaître comme meilleur | láfìsaya |
reconnaître la valeur | kóɲumandɔn |
reconnaître la véracité | tìyɛntigiya |
reconnaître pour vrai | tìɲɛtigiya |
recours | jìgiya |
· | nàfalan |
· | tàyɔrɔ |
recouvrir | bíli |
RECP | ɲɔ́gɔn |
· | -ɲɔgɔn |
· | ɲɔ́ɔn |
· | -ɲwaan |
· | -ɲwan |
· | ɲwán |
RECP PRN | -ma |
récréation | fíɲɛminɛwaati |
· | fíyɛnminɛ |
· | fíyɛnminɛwaati |
· | kɔ́rɔɲɔ |
récriminer à voix sourde | dúgudugu |
recrue | làkuru |
recrutement | cɛ̀ta |
recrutement de militaires | cɛ̀bɔ |
recrutement occasionnel de journaliers | dáfilici |
· | dáflici |
recto-colite | bòbilenkɛ |
rectum | bòdingɛ |
reçu | eresi |
· | séereyasɛbɛn |
recueillir | cɛ̀ |
reculer | kɔ́ntɔrɔnmabɔ |
· | kɔ́tɔrɔmabɔ |
· | tɔ̀tɔma |
rédempteur | kùnmabɔbaa |
· | kùnmabɔbaga |
redouter | jɔ̀rɔ |
redresser | látilen |
· | látlen |
· | tílen |
· | tlén |
réduire à l'état de braise | kàmi |
réduire à la misère | kólokoto |
· | kɔ̀li |
· | láɲani |
· | láɲɛni |
· | ɲáni |
· | ɲɛ́ni |
· | sɛ̀gɛn |
· | sókari |
réduire au chômage | báarantanya |
réduire en miettes | mɔ́ɲɔmɔɲɔ |
· | mùrumuru |
réduire en poudre | múgu |
réduire en poussière | fúguri |
réduit | bónju |
réduit en poussière | kɔ́tɛkɔtɛ |
· | kútekute |
rédunca | kónkɔrɔ |
· | kɔ́ngɔrɔn |
· | kɔ́nkɔ̀rɔ |
Redunca.redunca | kɔ́nkɔ̀rɔ |
réel | sɛ̀bɛ |
refaire | kánnabɔ |
référence | tàyɔrɔ |
referendum | ereferandɔmu |
REFL | í |
réfléchir | kɔ́nɔmiiri |
· | kɔ́nɔnamiiri |
· | míiri |
· | tàasi |
réflexion | hákili |
· | hákilijagabɔ |
· | hákilijakabɔ |
· | míiri |
· | míiriya |
· | tàasi |
· | tàasibila |
réfrigérateur | frígo |
réfrigérateur frigidaire | firizideri |
refroidir | fíyɛn |
· | lásuma |
refroidissement | múrasɔgɔsɔgɔ |
refuge | dògotu |
refus | bàn |
refus catégorique | kólokoto |
refuser | bàn |
· | bàn |
· | kùrubukaraba |
· | lákaran |
· | npú |
· | ɲɛ́majà |
· | ɲɛ́najà |
regard | ɲɛ́ |
· | ɲɛ́na |
regard louche | ɲɛ́kɛrɛn |
regard réprobateur | ɲɛ́jɛ |
regarder | fíl' |
· | fílɛ |
· | flɛ́ |
· | lájɛ |
· | ɲɛ́najɛ |
· | rɔ́jɛ |
regarder derrière soi | kɔ́filɛ |
regarder droit | ɲɛ́tilen |
· | ɲɛ́tlén |
regarder en tendant les yeux et en se cachant | dègedegelu |
regarder fixement | ɲɛ́coron |
regarder partout | ɲɛ́makala |
· | ɲɛ́nakala |
regardez-moi ça! | màanú |
reggae | erege |
régime | ntúsu |
régime transitoire | fùrancɛfanga |
· | fùrancɛlafanga |
régiment | ereziman |
région | dùgu |
· | èrezɔn |
· | érezɔn |
· | erezɔn |
· | fànfɛla |
· | jàmana |
· | kàbila |
· | kàfo |
· | màra |
· | màrayɔrɔ |
région lombaire | kòngoron |
· | kónkoron |
région orientale | kɔ́rɔnfɛla |
règle | náamu |
· | tìiricilan |
règlement | làada |
· | sàriya |
· | táabolo |
· | tɔ́n |
régler | dábɛ̀n |
· | dálabɛ̀n |
· | ɲɛ́bɔ |
· | ɲɛ́nabɔ |
régler une affaire | dátara |
règles | fìniko |
· | kálo |
· | kòli |
· | làada |
· | làadajoli |
· | mùsokalo |
règles abondantes | jòlicayabana |
règles des femmes | kálolaada |
règles douloureuses | gánkedimi |
· | gánkekɔnɔdimi |
règne | fànga |
régresser | kùrumankɔ́ |
· | kùrunkɔ́ |
régression | sèginńkɔ́ |
regret | kùnnagosi |
· | làmɔnɛ |
· | nímisa |
· | nímisi |
· | ń-tìn-kà-dɔ́n |
· | tìn-kà-dɔ́n |
· | tìn-nà-dɔ́n |
regretter | nímisa |
· | nímisi |
régulariser | dálabɛ̀n |
régulièrement | sɔ̀n |
rein | kɔ́mɔkìli |
reine | màsamuso |
rejaillissement | bùre |
· | bùri |
· | bùru |
rejoindre | lásɔ̀rɔ |
· | màgɛ́n |
· | màgwɛ́n |
· | sɛ́gɛrɛ |
· | sɔ̀rɔ |
réjouir | lánisɔndiya |
· | láɲagali |
· | láɲɛnajɛ |
· | nísɔndiya |
· | ɲɛ́najɛ |
· | ɲɛ́nɛjɛ |
· | sáwa |
· | séwa |
· | sɛ́wa |
réjouissance | jànjon |
· | múɲamuɲa |
· | múɲɛmuɲɛ |
· | ɲàa |
· | ɲàga |
· | ɲɛ́najɛ |
· | sàasɔ |
· | yàyònbá |
réjouissance des femmes | bàrosigi |
REL | mîn |
· | mîn |
· | mun |
· | mun |
REL PL2 | mínnu |
· | mínnu |
relâchement | màsɔrɔ |
relation | cɛ́sira |
relation diplomatique | làsigidenyajuru |
relation sexuelle | mìnɛ |
relations | cɛ́la |
· | cɛ́rɔ |
relations de cousinage croisé | kàlimɛya |
· | kànɛmɛya |
· | kànimɛya |
· | kànumɛya |
relations de plaisanterie | nìmaaninya |
· | nìmaaya |
· | nìmɔgɔninya |
· | nìmɔgɔya |
relations entre personnes | cɛ́ |
relations sexuelles | jàkumakun |
· | jànaba |
· | kàfoɲɔgɔnya |
relations sociales | mɔ̀gɔya |
relaxer | lásaha |
relayer | lábi |
relève | kánnabɔ |
· | kùnmafalen |
relever | kánnabɔ |
· | kɔ́rɔcɛ̀ |
· | lábi |
· | màyɛ̀lɛn |
relever la tête | ján |
relever le niveau de | sánkɔrɔtà |
relever les défauts | kùnnagòsi |
· | kùnnagɔ̀si |
religieux | álamadi |
religion | álasira |
· | díinɛ |
· | síra |
réligion traditionnelle | bámananya |
remboursement | jùrusara |
remède | bíɲɛ |
· | fúrakɛlan |
· | fúramafɛn |
· | kàla |
· | kùnbɛnnan |
· | lásiri |
· | sáraka |
remède à base de feuilles | fúra |
remède antivenimeux | sàfura |
remède astringent | kɔ́nɔjalan |
remède contre la diarrhée | kɔ́nɔkarifura |
remède contre le vomissement | fɔ́ɔnɔbasi |
· | fɔ́ɔnɔfura |
· | fwɔ́ɔnɔbasi |
remède contre les serpents | sàfura |
remède de l'angine | sònkalanku |
remède en poudre | fúramugu |
remède magique | mɔ́sɔ |
· | mɔ́sɔn |
remède traditionnel africain | fàrafinfura |
remerciement | bárika |
· | bárikada |
· | fòli |
remercier | bárikada |
· | fò |
remettre | lásègin |
remettre au centre | kùndòn |
remise | láseli |
rempart | jìn |
· | tàra |
remplaçant | dánkan |
· | fàrankan |
· | kɔ́rɔsigi |
· | kùnfalen |
· | kùnmabɔbaa |
· | nɔ̀kanda |
· | nɔ̀kansigi |
· | nɔ̀kanta |
· | nɔ̀nabila |
remplacer | dálabi |
· | kánnabɔ |
· | kɔ́fàlen |
· | kùnmabɔ́ |
· | láabi |
· | láabi |
· | lábi |
· | lábi |
· | lábɔ |
· | nɔ̀nabìla |
remplacer les manquants | tìri |
rempli de confusion | màlobaatɔ |
· | màlobagatɔ |
rempli de miel | syɛ̀nma |
remplir | dálafa |
· | fá |
· | kùnbɔ |
· | kùnmɔ |
· | láfa |
· | rɔ́fa |
remplir à moitié | cɛ̀rɔ |
remplir à plein bord | tìnko |
· | tìnkon |
remplir abondamment | wára |
remplir de miel | shyɛ̀n |
· | syɛ̀n |
remplir en buvant | mìn |
remuant | básigibali |
remuer | fɛ́lɛku |
· | fyéku |
· | fyɛ́ku |
· | kòlobokalaba |
· | kùruba |
· | lámàa |
· | lámàga |
· | mìɲigimaɲaga |
· | múguri |
· | múnu |
· | mùnumɛnɛ |
· | mùɲugumaɲaga |
· | mùɲukumaɲaka |
· | mùɲukumɛɲɛkɛ |
· | pàngo |
· | tàngo |
· | tɛ̀ngo |
· | yúguba |
remuer dans l'eau | cógocogo |
remuer la bouche | dálamàa |
· | dálamàga |
remuer la bouche comme si on suçait qqch | dárɔmugan |
remuer la terre | yúguri |
remuer par le vent | fálafala |
remuer un liquide | bùgubugu |
rémunération | wɔ̀si |
rencontre | kùnbɛnɲɔgɔnya |
rencontre-accueil | kùnbɛn |
rencontrer | kùnbɛ̀n |
rendre | kɔ́lasègin |
· | kɔ́masègin |
· | lásègin |
· | màsègin |
· | sègin |
rendre agréable | díya |
· | já |
· | kódiya |
rendre amer | kúnaya |
rendre antipathique | màngóya |
rendre âpre | básiya |
rendre arrogant | yàada |
rendre aveugle | fíɲetɔya |
· | fíyen |
· | fíyentɔya |
· | fyéntɔya |
· | ɲɛ́fiyen |
rendre beau | cɛ̀ɲa |
· | dáwulaya |
· | lácɛ̀ɲa |
rendre bleu | búlaya |
rendre boueux | bɔ̀rɔkɔ |
rendre brun | básiya |
rendre calme | kùnnasúmaya |
rendre célèbre | dáwulaya |
rendre chauve | kùnsigintanya |
rendre chétif | kùnmadɔ́gɔya |
· | mɔ́ɲɔkɔ |
· | ɲɔ̀gɛ |
rendre clair | jɛ́ya |
· | lájɛya |
rendre comme neuf | ɲɛ́namaya |
rendre consistant | fàsa |
· | fàsan |
· | pàsa |
rendre convexe | gòngolima |
rendre coriace | fàsa |
rendre courageux | fárinya |
· | láfarinya |
rendre courageux au travail | lákìsɛya |
rendre court | lásùrunya |
rendre déplaisant | lágoya |
rendre désagréable | góya |
rendre difficile | bìlen |
· | bù |
· | gɛ̀lɛya |
· | góya |
rendre dispersé | wàraba |
rendre dur | kólogɛlɛya |
rendre efficace | sɛ́mɛntiya |
rendre égal | dàmakɛnyɛ |
· | lákɛnyɛ |
rendre éperdu d'amour | lájàrabi |
rendre évident | jɛ́ya |
rendre exténué | físiki |
rendre féconde | lábangen |
rendre fier | kùnkɔrɔtà |
rendre fluide | sárana |
rendre fort | bárikatigiya |
rendre frais | nɛ́ɛmaya |
rendre glorieux | dáwula |
· | màsaya |
rendre grand | yàkubaya |
rendre gros | kùnbaya |
rendre heureux | dàamu |
· | láhinɛ |
· | nɛ́ɛma |
· | nɛ́ɛmɛ |
rendre humide | nɛ́ɛmaya |
rendre impotent | ládɔn |
· | nàbaraya |
rendre inefficace | lákari |
rendre infirme | cònkoncanka |
rendre insouciant | wàraba |
rendre intelligent | hákilitigiya |
rendre jaune | lánɛ̀rɛmugu |
rendre joyeux | ɲɛ́kɔrɔdiya |
rendre lent | kùnnasúmaya |
rendre lisse | mànùgu |
· | mùnaki |
rendre lourd | gírinya |
rendre maigre | jà |
rendre malade | bàna |
· | jànkaroya |
· | lábàna |
rendre malin | kègunya |
· | kèguya |
· | kèngeliya |
· | lákèguya |
· | lákiya |
rendre malpropre | dàngaya |
· | ɲɔ̀gɛ |
rendre mauvais | góya |
· | kóya |
rendre méchant | júguya |
· | kɔ́nɔnajuguya |
· | kɔ́nɔnanjuguya |
rendre meilleur | láfìsaya |
rendre mou | màaya |
· | màgaya |
rendre muet | bóboya |
· | dántanya |
rendre obscur | ládìbi |
rendre obstiné | ɲɛ́nagɛ̀lɛya |
rendre orgueilleux | kùncɛbaya |
rendre orphelin | fálatɔya |
· | fálaya |
rendre paresseux | kólonya |
· | sàlaya |
· | sàliya |
rendre pauvre | bólolankolonya |
rendre perplexe | kɔ́nɔnafìli |
rendre piquant | fárinya |
rendre plus consistant | gɛ̀rɛn-gɛrɛn |
rendre plus rare | dɔ́gɔya |
rendre poussiéreux | búnumunu |
rendre profitable | nàfamaya |
rendre propre | bɛ̀sɛya |
· | jɛ́ya |
· | lájɛya |
· | rɔ́jɛya |
rendre prudent | lákèguya |
rendre puissant | fàamaya |
· | sétigiya |
rendre résistant | kólogirinya |
rendre riche | nàfolotigiya |
rendre roi | màsakɛya |
rendre rouge | bìlenya |
· | jàba |
rendre rugueux | ŋɛ́ɲɛya |
rendre sans profit | nàfantanya |
rendre savoureux | tímiya |
rendre silencieux/triste | súma |
rendre solide | kólogirinya |
· | lágɛ̀lɛya |
rendre stérile | fágon |
rendre stupide | lánalon |
rendre sucré | látimiya |
rendre sympathique | díya |
rendre tel aliment | fɔ́ɔnɔ |
rendre terne | ngèsen |
rendre touffu | tú |
rendre trop pâteux | dádo |
rendre vaurien | dángadenya |
· | fùgariya |
rendre veuf | mùsontanya |
rendre veuve | cɛ̀ntanya |
rendre vieux | kɔ̀rɔya |
rendre visqueux | námaya |
· | nɔ́gɔ |
· | nɔ́gɔya |
rêne | dájuru |
renflement | kùru |
renforcement | sɛ́mɛntiyalan |
· | sínsin |
renforcer | sínsin |
· | sínsin |
renforcer les bords | sɔ̀gɔ |
reniement | dálacɛ |
renne | sàn-ô-sàn-gére-bɔ́ |
renom | dànbe |
· | dáwula |
· | màkaamà |
· | màkaba |
· | màkama |
· | màkanma |
· | mànkutu |
· | sáwura |
· | tɔ́gɔ |
renommé | tɔ́gɔma |
· | twáma |
renommée | mànkan |
renoncement | káari |
· | káarilenya |
· | káarinciya |
renoncer | káari |
· | yàfa |
renoncer à | dɛ̀nkɛlɛnya |
· | hàramu |
· | hàramuya |
· | jɛ̀n |
renoncer à faire | kùnbìla |
renoncer à se venger | dàani |
renouveler | kúra-kúraya |
· | kúraya |
· | lákuraya |
· | nɔ̀nabìla |
· | rɔ́kuraya |
rénover | láɲɛnamaya |
renseigner | kùnnafóni |
· | ládɔnniya |
rentable | nàfama |
rentrée scolaire | làkɔlita |
· | wàlanta |
renversement | làbin |
renverser | bíri |
· | dábiri |
· | dábri |
· | dáfiri |
· | dáfri |
· | fíri |
· | frí |
· | lábìn |
· | wùruba |
· | wùrubata |
renverser avec violence | gàfo |
renvoi | súma |
renvoyer | gɛ́n |
· | lásègin |
répandre | bɔ̀n |
· | dùruntu |
· | dùuru |
· | jɛ́nsɛn |
· | wéleda |
réparer | dátugu |
· | dílan |
· | lábɛ̀n |
· | ládila |
· | lálaga |
repartir | kɔ́mayɛ̀lɛma |
repas | dúmuni |
· | fàna |
· | sùma |
repas avant le jeûne | sùguri |
repas de fête | sélimakini |
repas de fin de jeûne | súnnakari |
repas de midi | tìlelafana |
repentir | nímisa |
repère | tàamashyɛn |
repérer | lásàa |
répéter | kùru |
répétiteur des paroles d'un imam | fálakɔ |
· | fálanko |
répétition | sèginkanni |
· | sèginńkànni |
· | sèginnkanni |
repiquage | bɔ̀-kà-túru |
repiquer | bɔ̀-kà-túru |
repiquer en série | ncɔ́ncɔ |
replier | lákùru |
réplique | dálaminɛ |
répliquer | dálamìnɛ |
répondant du conteur | nàamunaminɛna |
répondre | dálamìnɛ |
· | jáabi |
· | kánnamìnɛ |
· | kɔ́masègin |
· | láabi |
· | lájaabi |
· | lámìnɛ |
répondre avec insolence | kámalenyajaabi |
répondre en normand | bànamini |
répondre irrévérencieusement | dálamìnɛ |
réponse | jáabi |
· | kɔ́jaabi |
· | kɔ́masegin |
réponse irrévérencieuse | dálaminɛ |
reportage | erepɔritazi |
· | làkalitaɲini |
repos | fɛ́rɛ |
· | làafiya |
· | làfiɲɛ |
· | làfiya |
· | làfiyɛn |
· | làfya |
· | nàfiɲɛ |
· | nàfiyɛn |
· | ɲɛ́suma |
· | rɔ́fiyɛn |
reposer | lásuma |
repoussant | sárantan |
repousse | nùgu |
reprendre | kɔ́rɔdòn |
· | lámàga |
reprendre à haute voix | dálamìnɛ |
reprendre des forces | gɛ́lɛkɛ |
reprendre ses sens | ɲɛ́natìgɛ |
représentant | cɛ̀bɔ |
· | làsigiden |
· | nɔ̀nabila |
représentation | bìsigiya |
· | mìsaliya |
représentation factice | bìsigi |
représenter | bìsigi |
· | bìsigiya |
réprimande | kɔ́rɔfɔ |
· | kùnnagosi |
· | làgosi |
· | làgɔsi |
réprimander | jɛ̀ɛmu |
· | kɔ́kari |
· | kɔ́rɔfɔ |
· | lágòsi |
· | láriwe |
· | tɛ́ngɛlɛn |
réprimander vertement | lájaba |
· | lájɛbɛ |
reprise des cours | wàlanta |
reprise scolaire | kàlanta |
repriser | kála |
reproche | hán |
· | jìgi-ń-ná |
reproches | kɔ́rɔfɔkan |
reptile | dùgumafɛn |
· | fòfofɛn |
Républicains parti USA | erepibilikɛn |
république | erepibiliki |
République centrafricaine | Santarafiriki |
· | Santarafrikɛn |
République Démocratique du Congo | Kòngo Demokaratiki |
République Tchèque | Cɛkijamana |
répudier | fúrusà |
répugnant | dàngatɔ |
requête | ɲɛ́juguya |
réseau | erezo |
réseau téléphones mobile | reso |
resemer | tìri |
réserve | bìlańkɔ́rɔ |
· | blàńkɔ́rɔ |
· | màloya |
réserver | kɛ́rɛnkɛrɛn |
· | lákaran |
· | látɔ̀n |
· | màmìnɛ |
réserves | bólomasigi |
· | mána |
· | màra |
· | ɲɛ́sigi |
résidence d'un chef | mùɲa |
résidu | mùrumuru |
· | ɲàga |
résidus | ɲàgasa |
résignation | álaminɛ |
· | bìlangalama |
· | blàngalama |
· | mùɲu |
résine odorante employée comme parfum | hámu |
résistance | fàsaya |
· | gɛ̀lɛya |
· | kólogirinya |
· | mána |
· | nígɛlɛya |
résistant | fàsa |
· | fàsaman |
· | fàsan |
· | kólogɛlɛn |
· | kólogirin |
· | kóloma |
· | kólomagɛlɛn |
· | nígɛlɛn |
· | pàsa |
· | pàsan |
résister | físikifasaka |
résister à | kún |
résolu | ɲígirɔgɛlɛn |
résolution | bɛ̀nkan |
· | ɲɛ́ɲini |
· | ŋàniya |
· | tìgɛńkàn |
résonance | ɲɔ́ |
résonner | ɲɔ́ |
résonner longtemps | máɲamaɲa |
résonner sourdement | ŋùnuŋunu |
résoudre | ɲɛ́ɲini |
· | tɛ̀mɛ |
respect | bònya |
· | kàrama |
· | ɲɛ́masaamɛya |
· | tànga |
respect de la parole donnée | kánkelentigiya |
respect des accords | wáleya |
respect humain | sáamɛya |
respectable | màabaya |
· | mɔ̀gɔbaya |
respecter | bàto |
· | bònya |
· | dànsìgi |
respecter les règles | lábàto |
respectueux | ɲɛ́siranbaa |
· | ɲɛ́siranbaga |
respiration | fíyɛnnabɔ |
· | nínakili |
· | ɲɔ́ |
· | ɲɔ́n |
respirer | láɲɔ |
· | láɲɔn |
· | nínakili |
· | ɲɔ́ |
· | ɲɔ́n |
· | rɔ́ɲɔ |
respirer avec peine | ŋúna |
respirer bruyamment | híhàn |
respirer pleins poumons | hɛ̀lɛmu |
resplendissant de santé | pútukuputuku |
responsabilité | jàlaki |
· | jù |
· | kótigiya |
· | nìko |
· | tùru |
· | wúlikajɔ |
responsabilité des initiés | syémaya |
responsable | kótigi |
· | kùnkotigi |
· | tìgi |
responsable de l'association de classe d'âge | jálatigɛ |
responsable des initiés | nséma |
· | nsɛ́ɛma |
· | nsɛ́ɛmɛ |
· | nsɛ́mɛ |
· | séma |
· | sɛ́ɛmɛ |
· | shyéma |
· | syéma |
responsable du travail | cíboloma |
ressemblant | sùrunman |
ressentiment | dímiya |
· | jìgi-ń-ná |
· | làmɔnɛ |
· | mɔ́nɛ |
resserrer | lágɛ̀rɛntɛ |
· | lágwɛ̀rɛntɛ |
· | rɔ́gɛ̀rɛntɛ |
· | rɔ́gwɛ̀rɛntɛ |
ressource | sɔ̀rɔda |
ressources | bólo |
ressusciter | kúnu |
· | lákunu |
reste d'un repas | dátɔ |
reste de repas | tòtɔ |
reste des tiges de mil | gàn |
· | gwàn |
reste du souper | sìra |
· | tòsira |
rester | t' |
· | tó |
rester appuyé | sínsin |
rester chaste | lásàgo |
rester éveillé | ɲɛ́jo |
rester petit | kɔ́sɔn |
rester sur place | sènnasɔ̀n |
résultat des élections | jáabi |
résurrection | kúnunni |
retailler | tɛ́rɛmɛ |
· | tɛ́rɛndɛ |
· | tɛ́rɛntɛ |
retarder | bálan |
· | lábalan |
retarder la croissance | ngèsen |
retenir | lámìnɛ |
· | látɔ̀n |
· | màmìnɛ |
· | mìnɛ |
· | sàma |
· | tɔ̀n |
retenir de partir | sènnasìri |
rétention d'urine | ɲɛ́gɛnɛkɛbaliya |
· | ɲɛ́gɛnɛkɛbaliyabana |
rétention placentaire | tònsobibaliya |
retenu | dálasuma |
retenue | yɛ̀rɛminɛ |
rétif | bànkómà |
retirer | bɔ́ |
· | cɛ̀ |
· | gàfo |
· | sàma |
retirer la parole à qqn | dágɔ̀si |
retirer vivement | fòori |
· | fòosi |
· | fòri |
rétorquer | dálamìnɛ |
retour | kɔ́masegin |
· | kɔ́segin |
· | sègi |
· | sègin |
· | sèginńkɔ́ |
retourner | fíri |
· | kɔ́kùru |
· | kɔ́masègin |
· | kɔ́mayɛ̀lɛma |
· | yɛ̀lɛma |
rétracter | cɛ̀ |
rétraction de la verge | cɛ̀yadonbana |
retraite | dògotu |
· | eretɛrɛti |
· | ɛrɛtɛrɛti |
· | ɛrɛtɛrɛti |
· | káliwa |
· | káluwa |
retrousser | fèren |
· | gɔ̀ngɔli |
· | kɔ̀ngɔli |
· | kɔ́rɔcɛ̀ |
· | ɲàro |
· | yɛ̀lɛn |
retrousser la peau | bóso |
retrousser les manches | dáfòron |
· | fòron |
retroussis | fèren |
retrouver | tɔ̀mɔ |
réunion | jɛ̀kasigi |
· | lájɛ |
· | làjɛ |
· | lájɛli |
· | ɲɔ́gɔnye |
· | ɲùgu |
· | tɔ́nsigi |
Réunion | Reniyɔn |
réunion ordinaire | làadalatɔnsigi |
réunir | cɛ́bɛ̀n |
· | jɛ̀rɛ |
· | lájɛ̀ |
réussir | bɛ̀n |
· | ɲà |
· | ɲɛ̀ |
· | sɔ̀n |
· | tíimɛ |
réussite | dá |
· | díya |
· | dòndala |
· | kùnnawolo |
· | ɲà |
· | ɲɛ̀ |
· | sánsɔrɔli |
revanche | tájurusara |
rêve | hámi |
· | sùgo |
· | sùgon |
réveil | kúnunni |
réveil matinal | sòli-kà-wúli |
réveiller | lákunu |
· | lákunun |
· | láwuli |
· | màkúnu |
révélation | gùndomajira |
révéler | bɔ́rɔtɔ |
revenant | fùre |
revendeur | táɲinina |
revendeur roué | tɛ̀fɛ |
revendre | kɔ́fili |
revenir | kɔ́kùru |
· | kɔ́sègin |
· | kùrunkɔ́ |
· | sègi |
· | sègin |
· | sɛ̀gin |
revenir en arrière | kùrumankɔ́ |
revenir sur le passé | wɔ̀lɔmabɔ |
revente | kɔ́fili |
revenu | sɔ̀rɔ |
· | sɔ̀rɔda |
rêver | sùgo |
· | sùgon |
revers | fèren |
revers de fortune | yékofila |
revers de la main | bólokɔ |
révision | sèginńkànni |
révolte | dànsagon |
· | múrutili |
révolution | erewolisɔn |
révolutionnaire | erewolisɔnɛri |
rez-de-chaussée | dùgumanaso |
Rharous | Ararusi |
· | Ararusu |
· | Arawurusi |
rhizomateuse | ntóolenbaga |
· | ntóolenbwa |
Rhodésie | Rodezi |
rhumatisme | dísidimi |
· | kóloci |
· | kóloti |
· | kólowalawala |
rhumatisme articulaire | wúlɛbana |
rhumatisme intercostal | dísirɔbana |
rhume | múra |
richard | irisari |
· | sɔ̀rɔbaatɔ |
· | sɔ̀rɔbagatɔ |
riche | bàana |
· | bólotatigi |
· | fàama |
· | fɛ́ntigi |
· | kòlontigi |
· | nàfolotigi |
· | sétigi |
richesse | bàanaya |
· | fàamaya |
· | fɛ́n |
· | fɛ́ntigiya |
· | nàfolo |
· | nàfolotigiya |
richesses | sɔ̀rɔfɛn |
ricin | súbagabana |
· | tómotigi |
Ricinus communis | súbagabana |
· | tómotigi |
ricocher sur | sàwu |
ridiculiser | jákabɔ |
· | lágòsi |
rien | fósì |
· | fóyì |
· | fúsì |
· | fúyì |
· | npáyi |
· | npɔ́rɔ |
rien que | dàma-dàma |
· | dàmadàma |
rigoler | màyɛ́lɛ |
rincer | kúcukucu |
· | kúsukusu |
· | sànanko |
· | sánpa |
· | sùsa |
Río de Oro | Riyo-Doro |
rire | yɛ́lɛ |
· | yɛ́lɛ |
· | yɛ́lɛli |
rire à gorge déployée | kákaka |
· | kwákwakwa |
rire sec | kétekete |
risque | fàrati |
· | fàrti |
risquer | fàrati |
risquer de | sɔ̀n |
risque-tout | ntàla |
· | tègere |
· | yɛ̀rɛfagasu |
ristourne | kɔ́nɔn |
ristourner | kɔ́nɔn |
rival | sángaɲɔgɔn |
· | sángaɲɔgɔnma |
· | sìna |
rivale | sìnamuso |
rivalité | fàdenya |
· | sángaɲɔgɔnma |
· | sángaɲɔgɔnmali |
· | sángaɲɔgɔnmani |
· | sìnayasama |
rivalité entre coépouses | sìnamusoya |
· | sìnaya |
rive | báda |
· | bákɔnɔ |
· | jídawolo |
rivière | bánin |
riz | màlo |
riz au gras | nsáamɛ |
· | súurutala |
riz blanc | mɛ́rɛkɛ |
riz cuit | kíni |
riz pilé | gɛ́sɛ |
· | gwɛ́sɛ |
riz sauvage | díga |
· | kɔ̀nɔninbin |
riziculteur | màlosɛnɛna |
rizière | màloforo |
· | màlosɛnɛyɔrɔ |
robe | ɔ́rɔbu |
· | wɔ́rɔbu |
robinet | orobinɛ |
· | orobinɛ |
· | ɔrɔbinɛ |
· | worobinɛ |
robusta | orobisita |
roc | fárakolo |
rocailleux | fárama |
roche | fára |
roche noire | màna |
· | mànafin |
rocher | kábakolo |
rogner la part de | bólolasɔn |
roi | dùgumasa |
· | fàama |
· | jàmanatigi |
· | mànsa |
· | màsa |
· | màsakɛ |
roi des menteurs | nkàlonncì |
rôle | jɔ̀da |
· | jɔ̀yɔrɔ |
rollie d'Abyssinie | màkanbugun |
rollier | màkan |
rollier à ventre bleu | màkanbilen |
rollier d'Abyssinie | màkan-kújan |
roman | oroman |
Rome | Ɔrɔmu |
Romney | Oromeneyi |
rompre avec | kɔ́di |
ronfler | gɔ̀rɔndɔ |
· | gɔ̀rɔntɔ |
· | kɔ̀rɔntɔ |
rônier | sèbe |
Roosevelt | Orosiwɛliti |
rosâtre | wòrojilama |
rosée | ngómi |
· | nkómi |
· | nkɔ́mi |
rosette | mùsokɔrɔnin |
rosser | dákari |
· | gòron |
rossignol | sàflɔ |
· | sàfɔlɔ |
· | sòrofe |
roter | gírinti |
rôtir | jèni |
rôtisserie | díbida |
rotule | kúnberefilennin |
· | kúnberekurufilennin |
roublard | kègun |
· | kègunman |
roublardise | kèguya |
· | tɛ̀fɛya |
rouble | wurubulu |
roue | móbilisen |
· | sèn |
roué arrière | kɔ́sen |
rouge | bìlen |
· | bìlenman |
· | blèn |
· | blènman |
rouge appétissant | dórodoro |
rouge brun | básima |
rouge brun foncé | yórobilen |
rouge et mou | dórodoro |
rouge vif | bìlenmannin |
· | blènmannin |
· | búu |
· | córicori |
· | cóyi |
· | ŋánaŋana |
· | ŋɛ́ɲɛŋɛɲɛ |
rougeâtre | ɲɛ́bilen |
rougeole | mìsɛnmannin |
· | ɲànsànin |
· | ɲɔ̀ni |
· | ɲɔ̀nin |
· | ɲɔ̀ninsà |
· | ɲɔ̀ninsàn |
· | ɲɔ̀nisàn |
rougeur | bìlenya |
· | blènya |
rougir | bìle |
· | bìlen |
· | bìlenya |
· | blènya |
rouille | nsón |
· | zón |
rouleau de tissu | gèsekolo |
· | gwèsekolo |
rouler | tɛ̀fɛya |
rouler qn | dún |
rouler qqn | nɛ́gɛn |
Roumanie | Urumani |
roussette paillée | tònso |
route | bòlisira |
· | síraden |
route personnelle | síra |
rouvrir | màdígi |
· | màndígi |
royaume | màra |
· | màsaya |
Royaume-Uni | Bìritan |
· | m |
royauté | fàamaya |
· | màsaya |
ruche | dí |
· | ŋúnu |
rue | bɔ́lɔn |
ruer | púruti |
rugby | irigibi |
· | urubi |
rugir | gɔ̀rɔntɔ |
· | kònbo |
· | kóoro |
rugosité | ŋɛ́ɲɛ |
· | ŋɛ́ɲɛya |
rugueux | ŋɛ́ɲɛ |
· | ŋɛ́ɲɛman |
ruine | kɔ̀li |
ruiner | bóloban |
· | bólodun |
· | fíri |
· | jáasi |
· | kɔ̀li |
· | nàgasi |
· | sósɔ̀gɔ |
ruines | tómo |
· | tómon |
· | tónbon |
ruisseau | kɔ̀ |
ruisseler | wòlowolo |
rumeur | bɔ́lɔnfɛkuma |
· | ŋùnuŋunukuma |
rumeur publique | wéle |
rumination | kɔ́nɔnamiiri |
ruminer | wùgu |
ruse | dàbali |
· | kègunya |
· | kèguya |
· | kèkunya |
· | kèkuya |
· | pɛ̀gɛ |
rusé | cɛ̀wɔlɔnin |
· | kègun |
· | kègunman |
· | kèngeli |
russe | ìrisi |
Russie | Ìrisi |
· | Ìrisila |
· | Rùsí |
rustre | gàwa |
rut | gòsituma |
· | mùsoko |
Rwanda | Ruwanda |
· | Uruwanda |
rythme | fɔ́lisen |
rythme de danse | dɔ̀nsen |
rythme de danse bɔ́n jalan | bɔ́njalan |
rythme de marche | táamasen |
rythme de tambour | bɔ́nsen |
rythmer | kùrusìgi |
· | súnsun |