V → N V→Adj N→N N→Adj |
-nci |
V→N |
-lan, -li, -nan, -ni, -ran |
V→N N→N pp→N |
-la, -lata, -na, -nata |
V→N - V→adj |
-la, -na |
V→N V→Adj |
-baa, -baga |
V→ptcp |
-tɔ |
V→Ptcp |
-bali, -len, -nen, -ta |
V→V |
-la, -la, lá-, lán-, lɔ́-, mà-, -ma, màn-, -na, ná-, -na, nán-, -ra, -ra, rá-, rɔ́-, rɔ́-, rɔ́n-, sɔ̀- |
V→V Adj→N Adj→V N→N N→V attention PAS VQ (DEQU) |
-ya, -yɛ |
V→V, V→Ptcp |
-la, -na |
vacances |
kàlanbila, wàlanbila |
vacant |
jɛ́ |
vacarme |
fɔ́lɔkɔ |
vaccination |
bóloci, tùguci |
vacciner |
sɔ̀gɔ |
vache |
mìsi, mìsimuso, nbúleri |
vache blanche |
tárakali |
vache blanche à taches brunes |
nùrdi |
vache blanche tachetée |
ámardi |
vache laitière |
bírimisi |
vache noir |
báldi |
vache noire et blanche |
nɔ́ɔrɛ, nɔ́ɔrɔ, nɔ́rɔdi |
vache panachée |
súrukumisi |
vache race |
mère |
vaciller |
kèleku |
va-et-vient |
dòn-kà-bɔ́, táa-ka-segin, táanikasegin, táanisegin |
vagabond |
bìlansenfɛ, còolo, jàjaja, jámuru, jánburu, jànburunci, sènfɛbila, wagabɔn |
vagabondage |
bàjanbilaya, bàjanyaala, bìlansenfɛya, jàjaja, jàlonjalon, pàlonpálon |
vagabonder |
bàjanbila, càloncalo, càloncalon, còolo, còoloya |
vagin |
wazɛn |
vague |
jíkuru, wòyo |
vaillant |
fárin, fárin |
vain |
kìsɛntan, pìripara, pìriporo |
vaincre |
bùgɔ, dàsi, kúmu, sé |
vainqueur |
sébaa, sébaga, wáanɛ |
vaisseau sanguin |
jòlisira |
vaisselle |
dúmunibɔminɛn, dúmunikɛminɛn |
valet |
námin |
valeur |
sáwura, sɔ̀ngɔ, waleri, yánga, yánkan |
valise |
wálisi |
Valium |
waliyɔmu |
vallée |
fólon, kùlufurancɛ |
valoir |
bɔ́ |
valorisation |
dòndalali |
valve de chambre à air |
fíɲɛdonda |
van |
cɛ̀rɛ, tɛ̀rɛ |
Vanellus.spinosus |
kùmékùmé |
Vanellus.tectus |
kùmékùmé |
vanité |
lɛ̀n, ɲànyɛrɛla, wásobaanciya, wásobaganciya, yɛ̀rɛjira, yɛ̀rɛjiranciya |
vaniteux |
ntɔ́rɔntɔ, ɲànyɛrɛla, wásobaanci, wásobaganci, yɛ̀rɛjiranci |
vanneau |
kùmékùmé |
vanneau à tête noire |
kùmékùmé |
vanneau armé |
kùmékùmé |
vanner |
fíyɛ, kɛ̀rɛmɛ, kɛ̀rɛmu, súrundu, súruntu, súuru, súurun, tɛ́ntɛn |
vannerie |
kàara, kàarata, kàrata, wàlan |
vantard |
wásobaanci, wásobaganci, yɛ̀rɛba, yɛ̀rɛlakalila |
vantardise |
wáso |
vanter |
làgamu |
va-nu-pieds |
sènnakolon, sènnakolon |
vapeur chaude |
fùnteni |
varan de terre |
kóoro, kóro, nkóoro |
varan du Nil |
káana, kána, nkáana, nkána |
Varanus niloticus |
káana, kána, nkáana, nkána |
varice |
ɲàanti |
varicelle |
bàkɔrɔnson, npáraja, npárancan |
varices |
jòlisirafunu, sánsiri |
varier |
sógin |
variété |
násɔn |
variété de riz |
bíntubàlá, kànbiyaka |
variété de tambour |
cún |
variole |
nsò, nsòn |
Vasco de Gama |
Wasikodegama |
vase |
bɔ̀rɔgɔ, bɔ̀rɔkɔ, tínto |
vase des marais |
bɔ̀gɔsu |
vasectomie |
wazekitomi |
vaseline |
nfazelini, wazelini |
vaste |
kùnba, kùnba |
Vatican |
Watikan |
vaurien |
báataraden, báataramɔgɔ, bàkɔrɔku, bátaraden, bátaramɔgɔ, bìlakojugu, bìlakojugu, dángaden, dénbo, dénbo, dénsu, dùsukasimɔgɔ, fágonbaatɔ, fágonbagatɔ, fákubaatɔ, fákubagatɔ, fùgari, hɔ́rɔnkolon, hɔ́rɔnkolon, jíkankooro, kɔ̀nɔku, lágabo, lágasa, nàntan, nàntan, ɲàmakolon, pànparanba, sárakaden, sárakajugu, sárakamaa, sárakaminɛbali, sárakamɔgɔ, sárakamurukuru, sɔ̀nkolon |
vautour |
dùga |
vautour à tête blanche |
bòdunduga |
vautour huppé |
bòdunduga |
veau |
mìsiden |
végétal sauvage |
sìna |
véhicule |
bòlifɛn |
veillée |
fàala, sìɲɛna, sùmu, sùmun |
veillée d'armes |
gomasi |
veillée de circoncision |
sòlisi |
veillée précédant le jour de la circoncsion |
sòli, sòlo |
veiller |
jàntó, káran, lákɔ̀lɔsi, nákɔ̀lɔsi |
veiller à la bonne santé |
lákɛnɛ, nákɛnɛ |
veiller sur |
dèndegeru, kána, lákaran, màkáran, nákaran |
veiller sur sa vie |
nímakaran |
veilleur |
kúnunbaatɔ, kúnunbaatɔ, kúnunbagatɔ, kúnunbagatɔ, sìɲɛnakɛla |
veine |
jòlifinsira, jòliseginsira |
velléitaire |
kɔ́nɔnasukòlen |
vélo |
nɛ̀gɛso |
véloce |
sènnagoni, sènnagoni, sènnakalan, sènnakalan |
velours rouge |
múrufe |
vendable |
fèereta |
vendeur |
fèerelikɛla, sànnikɛla |
vendeur au détail |
dɔ́gɔdɔgɔninfeerela |
vendeur de tissus ou de vêtements |
fìnitigi |
vendre |
dádigi, fèere, sàn |
vendre à bas prix |
wɛ́ntɛrɛ |
vendre bon marché |
dádiya |
vendre trop cher |
kɔ́kari |
vendredi |
gèjuma, júma, júmadon, júmadonya, wójuma |
vène |
gèni, gènin, gòni, gwèni |
vénéneux |
bàgama |
vénéré |
gàsima |
vénérer |
bàto, bàtu |
vengeance |
dímikɔrɔbɔ, tájurusara, táɲɔgɔnbɔ, táɲɔgɔnsara |
venimeux |
bàgama |
venir |
nà |
venir à bout de |
ŋànamu |
venir à bout de qqch de difficile |
kùrutìgɛ |
venir de |
bɔ́ |
venir en aide à |
bólomafara |
venir en nombre |
fíri |
Venise |
Wenizi |
vent |
fíɲɛ |
vente |
fèere |
ventilateur |
fíɲɛdilan |
ventouse |
gònbo |
ventre |
dɛ́bɛ, kɔ́nɔ, kɔ́nɔbara, kɔ́nɔfuru, nàa, nàga |
ventru |
kɔ́nɔbaratigi |
venue |
nà |
Vénus |
kálomuso, làwa, sìgidolo |
ver |
ntùmu, sàngaran |
ver de Guinée |
nsɛ̀gɛlɛn, sègelen, sɛ̀gɛlɛn, zɛ̀gɛlɛn |
ver de kola |
sàngaran |
ver de poisson boucané |
nsómo, nsónbo, sómo |
ver du bois |
dùn |
ver rouge du cotonnier |
diparɔpisi |
ver solitaire |
dɔ̀nɔnkɔn, ntɔ̀nɔnkɔ, tɔ̀nɔgɔ, tɔ̀nɔnkɔ |
véranda |
gá, gákɔrɔla, wáranda |
verbalisateur |
-ya |
verbiage |
yáyaya |
véreux |
ntùmuma |
verge |
bísan, búsan, jùrɔkisɛ |
verger |
jíriforo |
vérificateur |
werifikatɛri |
véritable |
bɛ́rɛbɛ̀rɛ, kútùru, yɛ̀rɛyɛ̀rɛ |
vérité |
càn, cɛ̀n, cìyɛn, kìsɛ, tìɲɛ, tìyɛn |
verrat |
jɛ̀fali, lɛ̀fali |
verre |
wɛ́ɛrɛ, wɛ́rɛ, wɛ́ri, wɛri |
verre à thé |
kóoro, kóro |
verrue |
bìri, góro, góroba, góronin, kùrukuru, npíri |
verrues génitales |
dògoyɔrɔlakuru |
vers |
fànfɛ̀, fɛ̀, y', yé |
vers 17h30 |
wúladanin |
vers intestinaux |
nùgulantumu |
versé dans la magie |
bìlen, bìlen |
verser |
bɔ̀n, sɛ́ɛnɛ, súrundu, súruntu, súuru, súurun |
verser en cascade |
súrundu, súruntu, súuru, súurun |
verset coranique |
háya |
verset du Coran |
súran |
verset religieux |
béyiti |
versoir d'une charrue |
fírifirilan, fírilan |
vert |
bínkɛnɛlama, bínkɛnɛma, bínma, gèren, kɛ́nɛ, kɛ́nɛ, námugulama, ɲùgujilama |
vertige |
ɲɛ́namini, tíri |
vertu de patience |
sábalilenya |
vervet |
nkòba, nkòbanin, sòlafin, sùlafin |
vésicule biliaire |
fyé, fyébara, ndɔ́gɔndɔgɔ, nkúnankunabara, nɔ́gɔnɔgɔ, ntɔ́gɔntɔgɔ |
vessie |
ɲɛ́gɛnɛbara, súgunɛbara |
vessie des animaux |
fóolobara |
veste |
wɛ́si, wɛsiti |
vêtement |
dònfɛn, dònfini, fìni |
vêtement ample |
pàpulo |
vêtement bleu clair |
bága |
vêtement sans manche |
bólontan |
vêtements noirs des femmes maures |
dánpe |
vétérinaire |
wuturunɛrɛ |
vétiver |
ngòngon |
veuf |
fìriyatɔ, mùsontan |
veuvage |
cɛ̀ntanya, fìiya, fìliya, fìriya, fùruja, mùsontanya |
veuve |
cɛ̀samuso, fìriyatɔ, mùso-cɛ̀-sàlen |
vexation |
làmɔnɛ, nàmɔnɛ |
vexer |
ɲàgaribɔ, ɲàgarilabɔ, ɲàngaribɔ |
vi |
kàmikami, kàminkamin |
VIAGRA |
wiyagara |
viande |
sògo |
viande de porc |
lɛ̀sogo |
viande sacrifiée au fétiche |
sògojugu |
viatique |
sírafana |
Vibramycine |
wibaramisini |
vibrer |
ɲɔ́n |
vice |
sɔ̀nkolon |
vicieux |
jáhili, sɔ̀ntigi |
victime |
kàsaaratɔ, sɔ́nnifɛn |
victime à tuer |
fàgafɛn |
victime de force occulte |
ɲàmatɔ |
victoire |
fóni, npàra, pàra, sé |
Victoria |
Wikitoriya |
vide |
kólon, lákolonya, lánkolon, lánkolonya, nákolonya, nánkolon, nánkolonya, rɔ́kolon, rɔ́nkolon |
vide et plat |
fɔ́gɔbɛ |
vidéo |
wideyo, wido |
vider |
lákolonya, lánkolonya, nákolonya, nánkolonya, rɔ́nkolonya, sɛ́ɛnɛ |
vider en puisant |
sòli |
vie |
bálo, díɲɛlatigɛ, díɲɛnatigɛ, díɲɛsosigi, kísi, ní, ɲɛ́namaya, sì |
vie conjugale |
cɛ̀lasigi |
vie désordonnée |
yɛ̀rɛlabila |
vie ensemble |
sìginfɛ, sìgi`-ń-fɛ̀ |
vie sédentaire |
kèlensigi |
vieillard |
cɛ̀kɔrɔba, cɛ̀mɔgɔba, kùnjɛ |
vieille calebasse |
fílenkolon |
vieille dentition |
dákolon |
vieille femme |
mùsokɔrɔ, mùsokɔrɔba, mùsokɔrɔnin |
vieille fille |
mùsogana |
vieille habitude |
cíkɔrɔ, sɔ̀nkɔrɔ |
vieille personne |
fɛ́nkɔrɔ |
vieilles tiges de mil |
gànkala |
vieillesse |
cɛ̀kɔrɔbaya, kɔ̀rɔ, kɔ̀rɔbaya, kɔ̀rɔya, màakɔrɔbaya, mɔ̀gɔkɔrɔbaya |
vieilli |
kɔ̀rɔlen |
vieillir |
kɔ̀rɔ, kɔ̀rɔbaya, kɔ̀rɔya |
vierge |
cɛ̀dɔnbali, dénmisɛnman, jɛ́, npògotigi, ɲùmannàma, súngurunnin |
Vietnam |
Wiyɛtinamu |
vieux |
kólonman, kɔ̀rɔ, kɔ̀rɔ, kɔ̀rɔlen, kɔ̀rɔman, kùnjɛ, màakɔrɔba, màakɔrɔlama, mɔ̀gɔkɔrɔba, síjɛ, síjɛ, síjɛtigi |
vieux camion benne |
nkólonkolonba |
vieux francolin mâle |
wɔ̀lɔkɔrɔ |
vieux singe rouge |
kònkelen |
vieux solitaire |
dànkɔrɔ, dànkɔrɔba |
vif |
gòni, gòni, gòniman, téli, téli, télin, télin |
vigilant |
màkaranna |
Vigna unguiculata |
shɔ̀, sɔ̀ |
Vigna.unguiculata |
màmuluku |
vigne |
tùbabunpegu, tùbabunpeku |
vignette |
wiɲɛti, wuɲɛti |
vigoureux |
bárikama, kólomagɛlɛn, wáanba, wáganba |
vigueur |
bárika |
vil |
sù |
vilain |
cɛ̀jugu, kɛ́nyɛrɛla |
vilaine plaie |
ɲàsaki |
vilipender |
màtíɲɛ |
villa |
wila |
village |
dùgu, sìgida, só, wúlakɔnɔdugu |
village à marché régulier |
dɔ́gɔdugu |
village campagnard |
cíkɛdugu |
village de corvéables |
jámurubugu, jánburubugu |
village de culture |
cíkɛbugu |
village de naissance |
wólodugu |
village où il y a un marché régulier |
dɔ́gɔdugu |
village voisin |
dáfɛdugu |
villageois |
dùguden, tógodalamɔgɔ |
ville |
dùgu, dùguba, gàlodugu, só |
vin de palme |
bànji, nbànji, ntènji |
vinaigre |
binɛgiri, wìnɛgiri |
ving-six |
wɛnisisi |
vingt |
mùgan, mùgân |
vingtième |
mùgannan, 20nan |
viol |
bìnkanni, bìnńkànni |
violemment |
bàadɛbɛ, bɔ̀gɔtí, kátawu |
violence |
kárawu |
violence et rapidité |
kásawu |
violent |
kólon, níjugu, níjugu, ŋánaŋana |
violenter |
kɛ́nɛkaraba |
violer |
bìn |
violet |
wiyolɛ, wiyolɛ, wiyolɛti |
violeur |
mùsokandonna |
violon |
nkálanin, ɲáaro, ɲáɲaaro, sòku |
violon esp |
jáaran |
violoncelle |
ɲáaro, ɲáɲaaro |
violoniste |
nkálaninsanna |
vipère Atractaspis microlepidota |
bòminɛ |
vipère Causus rhombeatus(?) |
bɛ̀lɛwɔ̀yɔ |
vipère Cerastes vipera(?) |
bɛ̀lɛwɔ̀yɔ |
vipère heurtante |
dàngala, dànkalan, dànkaran, tùtu |
virage |
kùrubɔ, sírakuruyɔrɔ |
virginité |
dénmisɛnya, fílanya, lásɔnnenya, násɔnnenya, npògotigiya |
virgule |
nkɔ̀ri |
virilité |
cɛ̀ya |
virus |
bànakisɛ, sàngaran, wirisi |
virus d'Ebola |
ebola |
vis |
gáralan |
visa |
wisa, wiza |
visage |
ɲɛ́da, ɲɛ́na |
viscosité |
námaya, nɔ́gɔya |
viser |
bón, súma |
vision |
gùndomajira |
Vision |
Wizɔn |
visite désintéressée |
bɔ́nyeli |
visite manquée |
fɔ́nkɔ |
visiter |
jóora, júura |
visqueux |
náma, nɔ́gɔ, nɔ́gɔman |
visser |
cóoko |
vitalité |
kólokɛnɛya, kùnma |
vitamine |
sɛ̀mɛnan, witamini |
vitamine (B) |
niyasini |
vitamine B1 |
camini, ciyamini |
vitamine B2 |
ribofilawini |
vite |
gíwu, jóona, shwɛ́, súwɛ, swɛ́ |
vite et joyeusement |
yáyiiyayiiyayii |
vite joyeusement |
yáyiiyayiiyayii |
Vitex chrysocarpa |
kòroninfin |
Vitex doniana |
kòro |
vitiligo |
kàbajɛ, nɔ̀jɛmanbɔ |
vitre |
wítiri, witiri |
vivacité |
ɲɛ́namaya |
vivant |
níma, ɲɛ́nama, sàbali |
Viverra.civetta |
bàkɔrɔnkuri |
vivre |
bálo |
vivres |
bálo, dáladumuni |
Vladimir |
Wiladimir |
vlan |
gɔ́rɔ, káwu |
Voandzia subterranea |
tìgagɛlɛn, tìganingɛlɛn, tìganinkuru |
vociférer |
wóronto |
voeu |
dáfalen, dálakan, dárɔkan |
voeux de nouvel an |
sàmɛsàmɛ, sànbɛsànbɛ |
voie |
síratɛgɛ, síratigɛ |
voile de tête |
kùnnabiri |
voile visuel |
fàlaka |
voiler la tête |
kùnnabíri |
voir |
yé |
voisin |
kɛ̀rɛfɛsigi, sìgiɲɔgɔn, sìgiɲɔgɔnma |
voisinage |
màsurun, màsurunna, màsurunya, sìginfɛ, sìgiɲɔgɔnmaya, sìgiɲɔgɔnya, sìgi`-ń-fɛ̀ |
voisine |
sìgiɲɔgɔnmuso |
voiture |
wátiri |
voiture 2CV Citroën |
bàabi, bàabinin, bàbi |
voix |
kán |
voix aigüe |
kánmisɛn |
voix très élevée |
kángɛlɛn |
vol |
tàli |
vol et mensonge |
nsònnifanaya |
volaille |
jún |
volant |
wàlan |
volcan |
tákulu, wɔlikan |
voler |
kàro, pán, sònya, sònyɛ |
voler bas en rase-mottes |
fyèlu |
voleur |
nsòn, sòn, sònkɛ, sònyalikɛla, sònyanikɛla, sònyɛlikɛla, sònyɛnikɛla, tɛ́gɛba, tɛ́gɛlamisɛn, tɛ́gɛlamisɛn |
volley-ball |
bólolabalɔntan, woleboli |
volontaire |
wɔlɔntɛri, yɛ̀rɛbɔ |
volonté |
dɔ̀gɔn, dɔ̀ngɔ, dɔ̀ngɔn, dùngɔ, nídɔgɔn, nídɔngɔ, nídungɔ, ŋàniya, sàgo, sàgolata, sàgona, sàgonada, sàgonata |
volonté de Dieu |
álalakɛ |
volonté divine |
làtigɛ |
volume |
bònya, kɔ́nɔ, kùnbaya |
vomir |
fɔ́ɔnɔ, tàsali, tàsari, tɛ̀sɛyin, wɔ̀gɔ |
vomissement |
fɔ́ɔnɔ |
vomitif |
fɔ́ɔnɔbasi |
voracité |
háwulabaya, háwulɛbaya |
vote |
wóte |
voter |
wóte |
VOTEX Batteuse |
wotɛkisi |
voué à un heureux destin |
nàkanma, nàkantigi |
voué au grand destin |
dákantigi |
vouloir |
ŋàniya |
vouloir bien |
sɔ̀n |
voyage |
dùgusen, dùgutaa, dùgutaga, táako, táama, tágama, wàyasi |
voyager |
táama, tágama |
voyageur |
táamabaa, táamabaga, táamaden, táamakɛla, táamala |
voyant |
dónkibarubɔla, yélikɛla |
voyelle |
dáfalen |
voyelle nasale |
núnnadafalen |
voyou |
jáhili, súguladen |
VQ → ADJ |
-man |
VQ→N VQ→V |
-ya |
vrai |
bɛ́rɛ, kɛ́nɛ, kɛ́nɛ, làkika, làkika |
vrai croyant |
múmuni, múmunin |
vrai de vrai |
hàlala |
vrai kolatier |
wòro |
vrai raisinier |
npèkuba |
vraiment |
bɛ́rɛ, dɛ́rɛsi, jàa |
vu que |
bína, bíɲa |
vue |
ɲɛ́na |
vue nocturne |
súɲɛ |
vulve |
byɛ̀ |
vulvo-vaginite syphillitique |
lèminanpo |