F - f
fable | sànda |
fabric weaved by a local weaver on a traditional loom from industrial threads | bɔ̀lɔti |
fabricate | dɔ́bɛ̀n, rɔ́bɛ̀n |
facade | dábada |
face | bɔ́, ɲá, ɲáda, ɲákɔdɔ, ɲɛ́, sín |
facilitate | díya |
facility | nɔ̀ɔya |
factory | dɛ̀ɛnda, fánbon, ládanda |
facultative | kùdugbɛlɛn |
fade | bɔ̀, gbɛ́, máwaran, máwuran, wúran |
fading clothes | bɔ́la |
faeces | bánankɔtaa, bándakɔtaa, dákɔmataa, dákɔtaa, jìnkɔmataa, kɔ́fɛtaa, kɔ́mataa, sílafɛtaa |
fail | bàli, círon, dɛ́sɛ, kàɲa, kòri, tɛ̀nɛnɛ |
fail to help smb. | bɔ̀dɛbɔ́, bɔ̀rɛbɔ́ |
fail to hit sth. | fòdo |
fail to keep sth in order | bìlakojuuya |
fail to overcome | dɛ́sɛ |
fail to progress | bálanka |
fail to see a long time | fàma |
fail to wait | bálan |
failure | bàli, círon |
faint | kìdin, kìdon |
fainting | kìdin, kìdon |
faintness | kɔ̀ba |
fair | lɔ́ɔbalɔ, télennɛn |
fairy tale | búrutu |
faith | álasila, bàto, díina, dína |
Fajimba | Fájinbà |
fall | bè, bè, bè, bè, bèli, bèn, bèn, bèn, bɛ̀n, kò |
fall asleep | sìnɔɔ, sùnɔɔ |
fall down | bè, bè, bèn, bèn, fídi, fídin |
fall face down | bídi, bídin, bírin |
fall flat | ján |
fall ill | jànkaro |
fall in love | ɲábɔ |
fall into apathy | búdɛya |
fall into misery | sɛ̀ɛ |
fall off | bùdun, bùrun, jɔ́lɔn, májìi, wòroworo |
fall on one's face | dáfidi, dáfidi, dáfidin, dáfidin, fídi, fídin |
fall onto each other | sóoro |
fall out | bùdun, bùrun |
fall passionately in love | jàrabi, yàrabi |
fall prone | bídi, bídi, bídin, bídin, bírin, bírin, dáfidi, dáfidi, dáfidin, dáfidin, fídi, fídin |
fall silent | mákùn |
fall, stop | lá, l' |
fallen woman | bèmoso |
falling tone | kánmafanɛn |
false sesame | lele |
falsehood | fànaya, fàniya, wúya |
falsity | wúyaya |
fame | dáwula, tɔ́ɔ |
family | dénbaya, kɔ́rɛ |
family of maternal kin | bárinna |
famous | wàna |
fan | fìfalan, fìnfan, láɲaa, máfɛ, máfɔɲɔ, táfiya |
fanatical | wàkalinɛn |
fancy oneself | káawa, káwa |
far | jàn, jànman, látiin, látin |
far place | wúla |
farm | fòdo, fòro, sɛ̀nɛ |
farmacology | básiya, sírigbidiya |
farmer | sɛ̀nɛkɛla |
farmer's lunch | kɔ́ndɔn |
farmwork | sɛ̀nɛ, sɛ̀nɛkɛ |
fart | bòte |
fashion | sánka, sánkawili |
fast | sún, sún |
fast woman | bɛ́ɛmùso |
fasten | nára, nɔ́dɔ, nɔ́rɔ |
fastidious person | bàmɔɔ |
fastidiousness | dádɔtɔmɔn |
fat | bódosa, bònba, bórosa, búlebule, cɛ́n, kɛ́n, kùnba, kùnba, kùnbaba, tɔ̀lɔ |
father | bàba, bàwa, fà |
father's brother | bɛ́nɔɔ |
father's elder brother | bɛ́nɔɔba |
father's house | fàbon |
father's younger brother | bɛ́nɔɔnɛn |
father-in-law | bídankɛ, bírankɛ |
Fatiha | àlifatiya |
fatness | bònɲa, bùnɲa |
fatte | látɔ̀lɔ |
fatten | bálo, lábalo, lábònɲa, lábùɲa |
fattened | bálonɛn |
faugh! | ágba, áwa |
faulse sesame | ninki |
fault | dá, jàraki, nɔ̀, yàraki |
faultfinder | dálamisɛn, dálamisɛn |
faultless | gbéngben, jɛ́ |
favour | ɲàńmà |
favour ripening | lámɔ̀ |
favourable opportunity | bɛ̀nsenma |
favourite wife | báda, bára |
fear | jɔ̀dɛ, jɔ̀dɛ, jɔ̀dɔ, jɔ̀dɔ, jɔ̀rɔ, jɔ̀rɔ, jɔ̀tɛ, jɔ̀tɛ, kùnmagbán, ɲɛ́silanɲɛ, sílan, sílan |
fearfully | jɔ́njɔnjɔn |
fearfulness | jɔ́njɔnjɔn |
feasible input, contribution commensurate to one's abilities | dàma |
feat | jànjon |
feather | jólo, sí |
feature | dàma, kɛ́joo |
feature of character | jóo |
February | kónkogbɛ |
feces | bò |
federation | kúrufa |
feed | bálo, bálo, lábalo |
feedbag | gbànfaa |
feeding bottle | bíboron |
feel | dɔ́dii, mɔ̀mɔ |
feel bad | sòola |
feel confused | bàli |
feel delighted | ɲàa |
feel embarrassed | bàli, dɔ́gbɛ̀dɛn |
feel perplexed | bàli |
feel pity | kìninkinin |
feeling | míriya |
fell | lánfan |
fellow citizen | dùudenɲɔɔn |
fellow member | dɛ̀nkomaɲɔɔn |
fellow traveller | táamaɲɔɔn |
fellow worker | báarakɛdɛɲɔɔn |
female | mòso, mòso, mòsoman, mùso, mùso, mùsoman |
female animal which has already had offsprings | bá |
female domestic animal that bore recently | béyan, bɛ́kan, bíyan |
female gardenia | búrenmuso |
female genitals of domestic animal | bákɔ |
female in-law | bídanmoso, bídanmuso, bíranmuso |
fence | jása, sànsan |
fence in | jása, sànsan |
ferocious | fárin, jáman |
ferry | kúlunfagba |
ferry-boat | bálanka |
fervor | bàa |
festive night | wùdubasi |
fetch | bí |
fetish | bási, jò |
few | dɔ́ɔ |
FG | dàlasi |
fibre | fù |
fibrous | fàsan, fátama, fùma |
fidelity | bùbuli, kɔ́nɔgbɛya |
fidget | bòriborila |
fidget in panic | bàrakabaraka, bòrokobaraka |
fie! | àawo, ágba, áwa |
field | fòdo, fòro, màduu |
fiery-red | bórororo, bórototo, bórrr, bɔ́rɔrɔ |
fifth age group of youth | kɔ́ndɔnjii |
fiftieth | bíloolunan |
fifty | bíloolu |
fifty centimes | tànka |
fifty nine | bíwɔɔrɔɲɔɔn |
fig | tòro |
fight | kɛ̀lɛ |
fighter for the faith | jàhadiden |
figurative | màsɔdɔnfɛ̀ |
figurative meaning | kɔ́dɔ, kɔ́rɔ |
figure | jàteden |
figure out | sòbi |
file | básakaka, kàka |
fill | dɔ́kɛ, fá, gbéden |
fill completely | kún |
fill sth. up | bíli |
fill up | lábàdi |
film | jìyajulu |
film on stagnant water | nórolon, nóronoro |
filter | bánti, bántin, bɛ̀ndɛ, jɔ̀ɔrɛ |
filter to strain potash | bánti, bántin |
finalize | dában |
finally | sá, téde |
finance | nànfoloya |
find | sɔ̀dɔn, sɔ̀rɔn, tɛ̀dɛ, tɛ̀rɛ, yé, yén |
find a way out | bɔ́ |
find accidentally | sídin, sídin, sídin |
find oneself before a hindrance | dɛ́sɛ |
find out | lábɔ, lásàa, lásàan, nábɔ |
fine | álamandi, dádɔbɔlan, dárɔbɔlan, ɲɛ̀ɲin, tɔ́n |
fine dust | bùrunburun |
fine strong pepper | fòroto |
finery | màjɔɔran |
finger | bólokoenɛn, kòenɛn, kòenɛn, kòinɛn, kòinɛn, kòinin, kòinin, kɔ̀yinin, kɔ̀yinin, kùanin, kùanin |
finger ring | bólokoenɛnnadon, bólolakoinan, bólolanɛɛ, kɔ̀yinan, kɔ̀yinɛn |
fingers | mɛ́nsɛn |
finish | bán, lában, lábè |
fire | tá, tábɔ |
fire burns: bilibili! | bílibili |
fire cannot withstand water if there is nothing between them | kɔ́kɔ̀nɔn |
fire-box | tábondon |
fired brick | bíriki, bíriku |
fireplace in the house | bón |
firewood | lɔ́ɔ |
firm | bánbannɛn, bánbannin, jɔ́njɔn |
firmly | fídifidi |
firmness | dɔ̀ja |
first | fɔ́lɔ, fɔ́lɔma, jónama, kùnfɔlɔ |
first half of the rainy season | sétɔ |
first harvest of yams | bɔ̀bɔli |
first person | kúmala |
first-aid kit | bólomasiibasi |
first-born | kɔ́nɔɲa |
firth | bábolon |
fish | bontan, búlubulubɔla, dàbeleke, fɛ́lɛ, jɛ́ɛ, mɛ̀lɛn, nàna, sàra, táraka, tòndo, wùren |
fish in | mɔ́n |
fish of light blue-green colour | báafu |
fish sp. | fándan, kɔ̀dɔn, màwénde, màwónden |
fish spine | kére |
fishbone | kírinkirin |
fisherman | bámɔɔ, dúlenbilala |
fish-gig | jɔ́rɔ |
fishing basket | bòroda, fùndi, nɛ̀ɛsɔlɔn |
fishing hook | dólen, dúlen |
fishing line | dólen, dúlen |
fishing net | bájɔ |
fishing rod | bɔ̀ |
fishing rod, fishing pole | dólen, dúlen |
fishing tackle | dólen, dúlen |
fist | bólokudu, bólokuru, kùdu |
fistful | bólodɔ, bólorɔ, mɔ̀ndɔ, mɔ̀ndɔn, tɛ́ɛdɔ |
fisticuff | bólokudu, bólokuru |
fit | bɛ̀n, bɛ̀n, bɛ̀n, mábɛ̀n, mìda, mìna, mìra |
fit into | kún |
fitting | dàmayira, sáa |
five | lóolu |
five CFA francs | dàlasi |
five Guinea francs | dàlasi |
five obligatory prayers | fàrila |
fix | gbángban, láɲà, lɔ̀ |
fix a date for | lɔ́ɔla |
fix firmly | lábanban |
fix tightly | bánban |
flabby | dábadaba, dɛ́bɛdɛbɛ |
flaccid and wrinkled | dábadaba, dɛ́bɛdɛbɛ |
flag | àraja, àraya, jònjon, ráya |
flag-bearer | tɛ́fɔla |
flail | béde, bére, gbéde |
flame of a candle | dá |
flame thorn | dònkari |
flame up | mɛ́nɛ, mɛ́nɛn, ɲáa |
flank | bɔ̀ɔrɛ |
flash | bíliu, bíliwu |
flashy red | wùle, wùlen |
flat | bónlu |
flat road | síla |
flat roof | bíli |
flat surface | fɛ̀dɛ |
flat wickerwork | fɛ́lɛfɛlɛ, lèfa, lèfɛ |
flattened | fágba |
flatter | mábalima, mátɔɔ, tólomatɛ̀ɛ |
flattery | tólomatɛɛ |
flatulence | bìnbi, bìnbili |
flatulent person | bìnbili, bòtela |
flatus | bòfɔɲɛ, bòfɔɲɔ |
flay | bóso |
flay and cleave | bóso |
flea | kóli |
flee | bòri |
flee from | mábòri |
fleece | sí |
fleece smb. | bón |
fleecy clouds | lábuun |
flesh | bù, sòbo |
flesh color | tùba |
flexibility | màaya |
flick | gbɔ́dɔ, kɔ̀nkɔrin |
fling | bùubuu, bùubuuma |
fling at | bón |
fling smb. | dàdi, dèdi |
fling sth. | bón |
flip-flops | bàbi, fìlidabɔ, pétu |
float | barimanonlen, bòri, fún |
flock of cattle | béyan, bɛ́kan, bíyan |
flood | lábɔ, lɔ̀ku, nábɔ, wùnfan |
flood-lands | fàra, sɔ̀lɔ |
floor | bílitɛ, bónkolo, táfan, táfanɛn |
floor in the house | bón |
flop down | gbángban |
flour | búrumuu, fárininmuu, múu |
flow | bìla, wòyo, wòyola |
flow by gutter | sɔ́ɔli |
flower | fére, fére, fúre |
flowering | fére, fúre |
flowing | wòyola |
flu | tònńkàn |
flute | fùle |
fly | gbán, jánban, límɔɔ, lúmɔɔ, tèlebàn |
flyspeck | sɔ́bɛ |
foam | kànka |
focus | dáa |
foetus extracted from the belly of a slaughtered female | bɔ́ńkɔnɔ |
fog | bónbuya, búnbun, búnbuya, búun, búun, búun, búunya, mídigba, mídika |
foggy | lábuun |