T - t
tabac | arbibi, jànba, jànba, tànkɔdɔ, tànkɔdɔ |
tabac à chiquer | sára |
tabac de calebasse | bàrakala |
tabac.à.chiquer | sára |
tabac.de.calebasse | bàrakala |
tabac.peu.cher | arbibi |
tabasser | dɔ́tìnban, rɔ́tìnban |
tabatière | bɔ̀fule, bɔ̀fule, páta, páta, pátɛ, pátɛ, sárabɔ, sárabɔ |
table | sìiwala, sìiwala, tàbali, tàbali |
tableau magique | kátimɛ |
tableau.magique | kátimɛ |
tablette | wàla |
tabouret | gbéngbede, kúdun |
tâche difficile | bànbabolayɛlɛ |
tâche.difficile | bànbabolayɛlɛ |
tacot | gbàsi, gbàsi |
tactique | fɛ̀rɛ |
taie | gbɛ́ |
taie de la cornée | búun |
taille | dàma, lɔ̀gban, lɔ̀gban, tɛ́fala, tɛ́fala |
taille moyenne | fòdoba, fòroba |
tailler | lɛ̀sɛ, lɛ̀sɛ, sá |
tailleur | káralila, káralila |
talion | táɲɔɔn |
talus | kárankaran |
tamarinier | tɔ́nbi, tɔ́nbi |
tambour | bàda, bàra, bolonbara, dùndun, dùndun, kúnan |
tambour de guerre | tábala, tábule |
tambour.de.guerre | tábala, tábule |
tambour.espèce | bolonbara |
tambourin d'aisselle | tàman |
tambourin.d'aisselle | tàman |
tamis | tɛ̀mɛ, tɛ̀mɛ |
tampon buvard | gbɛ́sɛsɛ |
tampon.buvard | gbɛ́sɛsɛ |
tanière | fálan |
tant que | dámantan, fàni |
tant.que | dámantan, fàni |
tante | nàlaka |
tante maternelle cadette | bádɔɔ, bádɔɔnɛn, bádɔɔnin |
tante paternelle | tɛ́nɛn |
tante.maternelle.cadette | bádɔɔ, bádɔɔnɛn, bádɔɔnin |
tante.paternelle | tɛ́nɛn |
tantine | nàlaka |
tapageur | màsibatɔ, màsibatɔ |
taper | mádàdi, mádàdi, mádɛndɛn, mádɛndɛn |
taper à plusieurs reprises | mádàdi |
taper sur | máfɔ |
tapis | dùubɛn |
tapoter | kɔ́nkɔn, kɔ́nkɔn |
taquet | dɛ́n |
taquiner | bàranti, bàranti, dɔ́bàranti, dɔ́bàranti, lámàa, máɲàa, máɲàa, ɲàa |
tarabuster | sìdi, sìri |
tardif | kɔ́sa, kɔ́san |
tarir | gbɛ̀dɛn, gbɛ̀dɛn |
taro | jáabɛrɛ, jáabɛrɛ |
tas d'ordures | sùnunkun |
tas de terre | wúrun |
tas.d'ordures | sùnunkun |
tas.de.terre | wúrun |
tasse | bɛ́lɛ, tási, tási |
tâter | dɔ́dii, mɔ̀mɔ, mɔ̀mɔ |
tâtonner une femme (d'une façon indécente) | bólomataama |
taureau | túra, túra |
taxe | kɔ́nsɔn |
taxe de douane | sáale |
taxe du marché | wúsuru |
taxi | wáliwali, wáliwali |
tchip | bɔ̀rɔn, bɔ́rɔndɔbɔ, bɔ́rɔndɔbɔ, bɔ̀rɔnsɔsɔ, bɔ̀rɔnsɔsɔ, súrundu, súrundu |
tchipage | bɔ̀rɔn, bɔ́rɔndɔbɔ, bɔ̀rɔnsɔsɔ, súrundu |
tchiper | bɔ̀rɔnsɔsɔ, bɔ̀rɔnsɔsɔ, bɔ̀rɔnsɔsɔ, lábɔ̀rɔnsɔsɔ, lábɔ̀rɔnsɔsɔ, síibɔ, síibɔ, súrundubɔ, súrundubɔ |
tchiper qqn | bɔ̀rɔn, súrundu |
tchop | bɔ̀rɔn |
technicien | sénkola, sénkola |
technicité | sénkolaya |
technique | sénkolaya |
technologie | kɛ́kiya, kɛ́koya, sénkoladɔya, sénkoladɔya |
teigne | kàba |
teindre en bleu clair | báa |
teindre qqch en bleu clair | báa |
teinture jaune | yɛ̀rɛlen |
teinture.jaune | yɛ̀rɛlen |
teinturière | kàradonna, kàradonna |
tel que | yó, yómìn |
tel.que | yómìn |
télé | jìyakan |
télégramme | nɛ̀ɛjulu, télegaramun, télegaramun |
télégraphe | párati, párati |
téléphone | gbélengbelen, gbélengbelen, nɛ̀ɛjulu |
téléphonie | gbélengbelenya, gbélengbelenya |
téléphoniste | gbélengbelenyala, gbélengbelenyala |
téléviseur | jìyakan, jìyakan |
télévision | jìyakan |
tellement | hákɛto |
témoignage | séde, sédeya, sédeya, sére, séreya, séreya |
témoigner | bɔ́, séde, sédeya, sére, séreya |
témoigner que | lásedeya, lásereya |
témoigner sur qqch | sédeya, séreya |
témoin | séde, séde, sére, sére |
tempe | tàman, tàman |
tempérance | káari, káari |
tempérant | káarinɛn, káarinɛn |
température | bándajiya, bándajiya |
temple | bàtobon, bàtobon, bàtoda, bàtoda |
tempo | sènkan |
temps | bána, bánda, bándakolo, sán, sán, tùma, tùma, wáati, wáati |
temps d'aujourd'hui | bìntuma |
temps.d'aujourd'hui | bìntuma |
tenailles de forgeron | bàran |
tendance | fánkan |
tendon | bùjulu, bùjulu, fàsa, fàsa |
tendre | bánban, bánban, jíjà |
tendre sur le métier | tɛ̀ntɛn |
tendre un piège à l'animal | gbóso, gbóson |
tendre.sur.le.métier | tɛ̀ntɛn |
tendresse | tìn |
ténèbres | dìbi, dìbi |
ténébreux | dìbinɛn |
tenir compte de | jàte |
tennis | fáralatòlan, fáralatòlan |
tentacle d'une pieuvre | bóloɲansan |
tentacule | bóloɲansan, bóloɲansan |
tentative d'égaler | súmandɔ |
tentative de se mesurer à | súmandɔ |
tentative.d'égaler | súmandɔ |
tente cadette | nádɔɔnin |
tente.cadette | nádɔɔnin |
tenter | kɔ́dɔtɛ̀ɛ |
tenter de faire qqch sans posséder de qualification | gbànkadama |
tergiversation | yílanyilan, yílanyilan |
tergiverser | yílanyilan, yílanyilan |
terme | kùntɔɔ |
terminaison | bán |
terminer | bán, bán, bólokà, kùndòn, lában, lábè |
termite ailé | bíri, só, tòrogbeden |
termite esp | jéere, jéredaba |
termite.esp. | jéere, jéredaba |
termites | báabaa, báabaa, búbaa, búbaa |
termitière | tòn, tòn |
terrain de foot | bàlontan |
terrain mouvant | bɔdɔbɔdɔ, bɔrɔbɔrɔ |
terrain plat légèrement surélevé | gbásan |
terrain salin (où le bétail lèche le sel) | bɔ́ɔ |
terrain.mouvant | bɔdɔbɔdɔ, bɔrɔbɔrɔ |
terrain.plat.légèrement.surélevé | gbásan |
terrasse | bíli, bíli |
terrasser | bè, bèn |
terre | dùu, dùu, dùukolo |
terre aride | gbéndekereɲa |
terre couverte par la boue | bɔ́rɔn |
terre derrière le fleuve | bákɔla |
terre ferme | bànkudɛɛ, gbére |
terre glaise | nàadi |
terre.aride | gbéndekereɲa |
terre.derrière.le.fleuve | bákɔla |
terre.ferme | bànkudɛɛ, gbére |
terrible | másilannɛn |
terrier | dúu, dúu, fálan |
terrine | bɛ́lɛ, fáa |
terroir | sɛ̀nɛduu, sɛ̀nɛduu |
test | wágba, wágbo |
tester | kɔ́dɔbɔ, lájàrabi |
testicule | bɛ̀lɛkili, bɛ̀lɛkili, dóro, fán, kàyakisɛ, kàyakisɛ, kíli, kɔ́kili, kɔ́kili |
tête | kùn, kùn, sála, sála |
tête d'allumette | àlimɛti, àlumɛti |
tête d'oignon | kú |
tête de bague, chaton de bague | kɔ̀yinan, kɔ̀yinɛn |
texte | kólogbɛ, kólogbɛ |
thé | dùte, dùte |
thé malien | àtayi, hàtayi |
thé mauritanien | àtayi, hàtayi |
thé vert | àtayi, hàtayi |
thé.malien | àtayi, hàtayi |
théâtre | báradɔya, báradɔya |
théisme | álalakaya, álalakaya |
thème | ɲáfɔta, ɲáfɔta |
théologie | wèdewedeli |
théorie | hánkiliya, hánkiliya |
thèse | dɔ̀sii, dɔ̀sii |
thorax | bárasa, bárasa, kálaka, kálaka, kɔ́ɔbarasa, kɔ́ɔbarasa |
thysanoure | bòbadasima, bòbadasima |
tibia | gbɛ̀lɛn, gbɛ̀lɛn |
tiens la calebasse! (lors du repas en commun, les jeunes doivent retenir la calebasse, pour qu'elle ne bouge pas) | fɛ́ |
tiens! | á á á, á á á |
tige | kàla, kàla |
tigne | áwusan |
timbre-poste | bàdita, bàdita |
tique | fɛ́dɛ, fɛ́dɛ, fɛ́rɛ, fɛ́rɛ |
tirasse | jùluba |
tirer | máfoyi, máfɔyi, máfɔyin |
tirer à | bón |
tirer à blanc | múugbɛ |
tirer à l'arc sur qqn | bón |
tirer au sort | kàla |
tirer le fusil | tá |
tirer le sabre de la gaine | bòsi |
tirer profit de qqch | bɔ́ |
tirer sur | bón |
tirer sur le sol | fòfo |
tirer sur qqn au fusil | bón |
tirer un fusil | gbònkan |
tirer vivement | bòsi |
tisser | jèse, sìdi, sìri |
tissu | dálifen, dánfen, fàanin, fànin, fànun, fɛ̀nin |
tissu en coton épais | dáliba |
tissu fait de bɔ̀lɔti | bɔ̀lɔti |
tissu fait de fil industriel | bɔ̀lɔti |
tissu imprimé | bùsi |
tissu léger | báyi |
tissu léger blanc | báyi |
tissu rayé | fénkalantaafe |
tissu traditionnel | dánfaanin |
tissu.imprimé | bùsi |
tissu.rayé | fénkalantaafe |
tissu.traditionnel | dánfaanin |
titre | kùntɔɔ, mɔ̀lɔn, tɔ́ɔ |
tituber | fìnkinfankan, fìnkinfankan, tìnkintankan, tìnkintankan |
tô de manioc et fonio | dɔ̀nato |
tô.de.manioc.et.fonio | dɔ̀nato |
toi | élê, í, ílê |
toile | báyi |
toile "guinée" | báyi |
toison | júuba, sí |
toit d'une maison | bón |
toit de chaume | tíba, tífa |
toit de maison | bónti |
toit.de.chaume | tíba, tífa |
toit.de.maison | bónti |
toiture | bíli |
tôle | fálafala, fálafala, sánsara |
tolérance | kódɔnɔɔya, kódɔnɔɔya |
tolérer | mìda, mìna, mìra |
tomate | sàyira, sàyira, tàmate, tàmate, tàmati, tàmati |
tomate amère | jàado, jàaro |
tomate.amère | jàado, jàaro |
tombe | káburu, káburu |
tombeau | káburu, sàri, sàri |
tomber | bè, bè, bè, bè, bèn, bèn, bèn, bèn, bɛ̀n, bɔ́, bùdun, bùdun, bùrun, bùrun, fídi, fídin, jɔ́lɔn, jɔ́lɔn, kò, lá, l', wɛ́yɛwɛyɛ, wòroworo, wòroworo |
tomber à la renverse | ján |
tomber amoureux | jàrabi, ɲábɔ, yàrabi |
tomber avec fracas | fídi, fídin |
tomber d'accord | bɛ̀n, kún, sɔ̀n |
tomber dans une embuscade | bídi, bídin, bírin |
tomber en avant | dáfidi, dáfidin, fídi, fídin |
tomber en silence | mála |
tomber face au sol | bídi, bídin, bírin |
tomber l'un sur l'autre | sóoro |
tomber malade | jànkaro, sìdaya, sìraya |
tomber.à.la.renverse | ján |
tomber.amoureux | jàrabi, yàrabi |
tomber.malade | jànkaro, sìdaya, sìraya |
tomber.nuit | kò |
tombola | bɛ̀nkanma, bɛ̀nkanma |
ton | kánmasere, kánmasere |
ton bas | kánmajii |
ton bas uni | kánmajii, lábàra |
ton descendant | kánmafanɛn |
ton haut | kánmayɛlɛ |
ton haut uni | kánmayɛlɛ, lábàra |
ton uni | kánnabaranɛn |
ton.bas | kánmajii |
ton.descendant | kánmafanɛn |
ton.haut | kánmayɛlɛ |
ton.uni | kánnabaranɛn |
tonalisé | kánmaserema, kánmaserema |
tondre à ras | gbànan |
tondre.à.ras | gbànan |
tong | fìlidabɔ, fìlidabɔ, pétu, pétu |
tongues | bàbi |
tonne | kíriti, kíriti |
tonner | fɛ́dɛn, fɛ́rɛn |
tonnerre | sán |
tontine | tɛ̀ɛ |
tonton | fàlaka, fàlaka |
TOP.CNTR | dòn, dùn |
torche de pêche nocturne | bìbilan |
torche pour une pêche nocturne | bìbi |
torche.de.pêche.nocturne | bìbilan |
tordre | bɔ́rɔ, kàyi, kàyi, kàyin, kàyin, lábɔrɔ, tílimin, tílimin, tɔ́lɔmi, tɔ́lɔmi |
tordre pour extraire | bídi, bídin, bírin |
tordre sa bouche | dá |
tordre une corde | dán, lábɔrɔ |
tordre une corde (de deux cordes plus fines) | bɔ́rɔ |
torpille | bìɲɛkisɛ, bìɲɛkisɛ |
torpiller | bìɲɛkisɛya, bìɲɛkisɛya |
torrent | gbɔ́rɔndɔla, gbɔ́rɔndɔla, wùnfan |
torsader | tílimin, tɔ́lɔmi |
torse | gbú, gbú, gbún, gbún |
tort | dá, fìli, jàraki, jàraki, yàraki, yàraki |
tortiller | túruturu |
torture | fɛ̀rɛkɔdɔjuuya, fɛ̀rɛkɔdɔjuuya |
torturer | jànkáta |
tôt | jóna, jóna |
total | dáfanɛn, kúrukɛrɛ, kúrukɛrɛ |
totalement | kɔ́dɛ, kɔ́dɛ |
totalité | kùruhun |
totem | tàna, tàna |
Touareg | bùrudamɛ, bùrudamɛ |
touche | màa, màa |
touche de balafon | báladen |
touche de l'ancien balafon qu'on installe sur le nouveau | bálaju |
touche.de.balafon | báladen |
touche.de.réglage | bálaju |
touche-à-tout | bólolafɛ, bólolafɛ, bólolafɛman, bólolafɛman |
toucher | màa |
toucher avec | màa |
toucher qqn /qqch avec la main | bólo |
toujours | ábadàn, bedebeli, hábada, hábadan, háyibadan, kádau, kádau, kádawù, kádawù, kɛ̀nɛ̂n, kɛ̀nɛ̂n, kúden, kúden, kùliyomì, kùliyomì |
touloucouna | kòbi, kòbi, kɔ̀bi, kɔ̀bi |
toupet | túru |
tour | dákun, dákun, jàale, jàale, sánbon, sánbon |
tourbillon | bùdu, bùdun, fólonkònjon, fólonkònjon, fólonkònton, fólonkònton, tɔ́nkɔlɔn, tɔ́nkɔlɔn |
tourisme | dɔ̀yaalali, dɔ̀yaalali |
tourmenter | gbà, jànkáta, jànkáta, sɛ̀ɛ |
tournant | dóo, kùrubɔ, kùrubɔ |
tourne les boeufs! (lors du labour, pour commencer un nouveau sillon | dátè |
tourner | dátè, dátè, kúdukudu, kúdukudu, mínin, míninminin, múru, múrumuru, múrumuru, sín, tílimin, túruturu, túruturu, túruturu |
tourner en malheur | bɔ́ |
tourner le dos | kɔ́dòn |
tourner.le.dos | kɔ́dòn |
tourteau | bò, ɲàa |
tourteau de karité (utilisés dans la fabrication du savon) | bò |
tourterelle | túban, túban, túrubanin, túrubanin |
tourterelle grise | bìdinnɛngbɛ, bìdinningbɛ |
tourterelle.grise | bìdinnɛngbɛ, bìdinningbɛ |
tous | bɛ́ɛ, bɛ́ɛ, bɛ́ɛ, bɛ́ɛ |
tous ensemble | bɛ́ɛ |
tousser | sɔ̀ɔsɔɔ, sɔ̀ɔsɔɔ |
tout à fait | bɛ̀dɛ, bɛ̀rɛ |
tout de suite | ńtelemà |
tout le ciel s'est couvert de nuages | bídika, bírika |
tout neuf | kában, mánama |
tout nu | sóda |
tout sans exception | bɛ́ɛnìn |
tout.à.fait | bɛ̀dɛ, bɛ̀rɛ |
tout.de.suite | ńtelemà |
tout.neuf | mánama |
tout.sans.exception | bɛ́ɛnìn |
toutes | bɛ́ɛ |
tout-puissant | sétii |
toux | sɔ̀ɔsɔɔ, sɔ̀ɔsɔɔ |
trac | mìsimisi, mìsimisi |
trace | bɔ́diya, gbère, nɔ̀, nɔ̀ |
tracé | bɔ́diya |
tracer | kòori, kòori, kòri, kòri |
tracer un trait | sìtari |
tracer une ligne | kɛ̀rɛndɛ, kìdin |
tracer.une.ligne | kɛ̀rɛndɛ, kìdin |
trachée | kánfereke, kánfereke, wòrofe |
tradition | bɔ́-kà-à-tɛ̀rɛ, bɔ́-kà-ń-tɛ̀dɛ, lànda, námun, yéɲɔɔnna, yéɲɔɔnna, yéɲɔɔnnako, yéɲɔɔnnako |
traduire | báyɛ̀lɛman, báyɛ̀lɛman, máyɛ̀lɛman, máyɛ̀lɛman |
trafic | bàanabaanaya, dìbidibi, dìbidibi |
trafiquant | bàanabaana |
tragédie | màɲimako, màɲimako |
trahir | jànfa, jànfa |
trahison | jànfa, jànfa |
traînard | kɔ́to, kɔ́to |
traîner | bólolasumaya, fòfo, fòfo, sàman, sàman |
traire | bídi, bídi, bídin, bídin, bírin, bírin |
traire une vache | bídi, bídin, bírin |
trait | sìtari, sìtari |
traité | bɛ̀n, bɛ̀nbɛn, bɛ̀nkan |
traité de paix | bɛ̀nbɛn |
traitement | dándali |
traiter | báara, dɛ́bɛdɛbɛ, dɔ́sodongba, mìda, mìna, mìra |
traître à la patrie | bádamajuu |
traître.à.la.patrie | bádamajuu |
trajectoire | fònfon |
trame | fàle, fàle |
tranchant | dá, dáduman |
tranchée | bùudenka, bùudenka |
trancher | kɔ̀nkɔn |
tranquillité | fɛ́rɛ, fɛ́rɛ |
transformation | yɛ̀lɛman |
transformer | láyɛ̀lɛman, láyɛ̀lɛman, yɛ̀lɛman |
transgresser | látɛ̀, látɛ̀ |
transit | dɔ̀tamin, dɔ̀tamin |
transmettre | láse, láse |
transmuter | yɛ̀lɛman |
transparence | ɲádɔsan, ɲádɔsan |
transpercer | dɔ́sàn, dɔ́sàn |
transpirer | wàsi, wàsi, wɔ̀si, wɔ̀si |
transvaser bruyamment | dɔ́burundu |
transvaser.bruyamment | dɔ́burundu |
trapèze | fùdufaari, fùdufaari |
trapu | kùdu |
traquenard | gbóso, gbóson |
traumatiser | kùnmagbán |
traumatisme | kùnmagban |
travail | báara, báara, báara, bólomina, cé, cé, cɛ́, ké, kí, màce |
travail agricole | cé, ké, màce, sɛ̀nɛkɛ |
travail au champ | sɛ̀nɛ |
travail bâclé | bɔ̀rɔkɔbɔrɔkɔ |
travail collectif | báara |
travail d'occasion | bólofɛbaara |
travail d'un jour au champ rémunéré par une chèvre | sɛ̀nɛ |
travail mental, travail intellectuel | báara |
travail physique | báara |
travail.agricole | màce, sɛ̀nɛkɛ |
travail.au.champ | sɛ̀nɛ |
travail.bâclé | bɔ̀rɔkɔbɔrɔkɔ |
travail.d'occasion | bólofɛbaara |
travailler | báara, báara |
travailler au champ | bídi, bídin, bírin |
travailler avec efficacité | bɛ̀rɛmasɛsɛ |
travailler.avec.efficacité | bɛ̀rɛmasɛsɛ |
travailleur | báarala, báarala, báaralila, báaralila, kìsɛ, kìsɛ |
travailleur habile | bólomaɲin |
travailleur.habile | bólomaɲin |
traverser | dɔ́tɛ̀ɛ, sàn, sàn |
trayeur | bídila, bídila, bídinninna, bídinninna |
treillis métallique | bùjɔ |
treillis.métallique | bùjɔ |
tremblement | yɛ́rɛyɛrɛ, yɛ́rɛyɛrɛ |
trembler | dɔ́dɔ̀n, dɔ́dɔ̀n, rɔ́dɔ̀n, rɔ́dɔ̀n, yɛ́rɛyɛrɛ, yɛ́rɛyɛrɛ |
tremper | bìrisɔ, sú, sú, sún, sún |
trente | bísàba, bísàba |
trente mille et plus | fánda |
trente neuf | bínaaninɲɔɔn |
trente.neuf | bínaaninɲɔɔn |
trente-six | wáa |
trentième | bísabanan, bísabanan |
trépasser | fáto |
très | bádi, bɛ́dɛbɛdɛ, bɛ́dɛbɛdɛ, bɛ́rɛbɛrɛ, bɛ́rɛbɛrɛ, bílilili, bɔ́rɔrɔ, búdebude, búdɛ, búdɛbudɛ, búrebure, búwan, dɛ́ndɛlɛn, jɛ́nbulɛn, kísɔ, kísɔ, kójuu, kójuu, kósɛbɛ, kósɛbɛ, kúdɛkudɛ, kúdɛkudɛ, mɛ́rɛtɛtɛ, mɛ́rrɛ, ɲúfukudu, ɲúfukudu, pédekele, pédekele, pépe, pépe, sàfífi, sàfífi, súe, súe, tánintanin, tánintanin, téru, téru, tɔ́n, wúyuwɛyɛ, wúyuwɛyɛ |
très (obscur) | dɛ́n |
très blanc | búrun, kúgbɛ |
très boueux | bɔ́rɔbari |
très chaud | bíu, páyipayi |
très droit | cá |
très froid | gbíligbili |
très grand | hákika |
très gris | fúse |
très honoré | sálatii |
très humide | dígba |
très jolie | búlɛnjɛn |
très limpide | súesue |
très longtemps | fúrruuu, fúruru, wúruru |
très mûr | bádibadi, bɔ́dibɔdi |
très noir | dɛ́ndɛn, dɛ́ndɛndɛn |
très petit | búdubudu, búruburu, kódekode |
très sec | kón |
très sombre | bílibili, mɔ́limɔli |
très.blanc | búrun, búwan, kúgbɛ |
très.boueux | bɔ́rɔbari |
très.chaud | bíu, páyipayi |
très.droit | bɔ́rɔrɔ, cá |
très.froid | bádi, gbíligbili, tɔ́n |
très.gonflé | dɛ́ndɛlɛn |
très.grand | hákika |
très.gris | fúse |
très.humide | dígba |
très.jolie | búlɛnjɛn, jɛ́nbulɛn |
très.limpide | súesue |
très.longtemps | fúrruuu, fúruru, wúruru |
très.mou | búdɛ, búdɛbudɛ |
très.mouillé | bɔ́rɔsɔ |
très.mûr | bádibadi, bɔ́dibɔdi |
très.noir | bílilili, dɛ́n, dɛ́ndɛn, dɛ́ndɛndɛn |
très.petit | búdubudu, búruburu, kódekode |
très.rouge | búdebude, búrebure |
très.sec | kón |
très.sombre | bílibili, mɔ́limɔli |
trésorerie | gbɛ́bon, gbɛ́bon |
trésorier | kòndotii, kòndotii |
tresser | dán, dɛ́bɛ, dɛ́bɛ |
tresser? | móyimoyi, móyimoyi |
trève | jɔ́min |
tri | ɲábɔli |
triangle | sàbama, sàbama |
tribunal | kítida, kítida |
tribune | bélen, bélen, bélen, bélenda, gbélen, gbélenda |
tribut | kɔ́nsɔn, múde |
tributaire | bálen, kɔ̀len, kɔ̀len |
tricher | kàron |
tricher au détriment de | kàron |
tricherie | kàron, kàron, námara, námara |
tricot | jɔ̀len, jɔ̀len, jɔ̀lennɛn, jɔ̀lennɛn |
trier | bátɔ̀mɔn, dɔ́tɔ̀mɔn, dɔ́tɔ̀mɔn, dɔ́tɔ̀nbɔ, dɔ́tɔ̀nbɔ, ɲábɔ, wóloma, wóloma |
trier l'argent (les billets ou pièces, par leur valeur) | ɲábɔ |
triple | báli |
tripoter | túruturu |
tripoteur | bólolafɛ, bólolafɛ |
trisaïeul | sénsensèeba, sénsensèeba |
trisaïeule | sénsensèeba |
tristesse | nílafin, nílafin, sìti, sìti, sòola, sùnun, sùnun, sùola |
troc | fàlen, fàlen |
trois | sàba, sàba |
troisième | sábanan, sábanan |
troisième groupe d'âge | sándiyajii |
troisième personne | gbɛ́dɛ, gbɛ́rɛ |
troisième.groupe.d'âge | sándiyajii |
troisième.personne | gbɛ́dɛ, gbɛ́rɛ |
trompe | búdu, búdu, búru, búru, dábudu, dábudu, núman, núman, núngban, sènbanun, sènbanun, sóngban |
tromper | bɛ̀dɛbɛdɛ, bɛ̀dɛbɛdɛ, láfìli, láfìli, mánɛɛn, mánɛɛn, márasa, márasa, námara, námara, nɛ́ɛ, nɛ́ɛ, nɛ́ɛn, nɛ́ɛn, nɛ̀nɛ, nɛ̀nɛ, nɛ́rɛn, nɛ́rɛn |
tromperie | námara |
tronc | gbú, gbú |
tronçon de bras | bólokudun |
tronçon.de.bras | bólokudun |
trop | kójuu |
trop c'est trop! (ton comportement est indécent) | dádɔwàra |
trop fort | bɔ́dɔkɔli |
trop.fort | bɔ́dɔkɔli |
tropique du Capricorne | bànɛngbɛrɛ |
tropique.du.Capricorne | bànɛngbɛrɛ |
trot | bánbe, bánbe |
trotte | sáada, sáada, sáara, sáara |
trotter | bánbe |
trou | dènka, dènka, tón, tón, wò |
trou d'aération | súda |
trou de serrure | bárabara |
trouble | báasi, báasi, bùdu, bùdu, bùdun, bùdun, fítina, fítina, fòsofasa, tàna |
troubler | bùdu, bùdu, bùdun, bùdun, dɔ́bùdun, dɔ́bùdun, dɔ́dùndu, dɔ́dùndu, dùndu, dùndu, dùru, dùru, rɔ́bùdun, rɔ́bùdun |
troubler l'eau fortement | dùndu |
troubler l'eau très fort | bɔ́dɔkɔli |
troubles | bùrunburun, bùrunburun, màsiba, màsibo, màsibu, màsuba |
trouer | sɔ̀ɔ |
troupe | kɛ̀lɛbolon |
troupeau de bétail | béyan, bɛ́kan, bíyan |
trousse de pharmacie | bólomasiibasi |
trousse.de.pharmacie | bólomasiibasi |
trouver | lábɔ, nábɔ, sɔ̀dɔn, sɔ̀rɔn, tɛ̀dɛ, tɛ̀dɛ, tɛ̀rɛ, tɛ̀rɛ, yé, yén |
trouver par hasard | sídin, sídin, sídin |
trouver un témoin pour une affaire | bɔ́ |
trucider | lánfan |
truelle | bàdilan, bàdilan, bɔ̀ɔsarilan, bɔ̀ɔsarilan |
tsé-tsé | lɛ́n |
tu as des selles? | kɔ́mataa |
tu as épousé une femme qui n'est pas à ta mesure | bɛ̀rɛma |
tu as raison | tùɲa |
tu es éhonté comme un bousier | bòtakɔbɔ, bòtala |
tu es le bienvenu! (toi et la route ! toi et la fatigue!) | sɛ̀ |
tu es menteur! tu mens! | fàna |
tu l'a dit sans réfléchir! | bòsi |
tu me mérites pas ma salutation | bɔ́ |
tu n'es pas encore devenu raisonnable | bá |
tu ne mérites pas ma salutation | fòliɲɔɔn |
tu vas souffrir de soif | gbà |
tu vas te faire chier! (une menace) | bò |
tu verras comment les fruits succulents de "kofinan" deviennent tout noirs | kɔ̀fìna |
· | kɔ̀fìnan |
tube | búdu, búdu, búru, búru, wòrofe |
tubercule | kú, kùdu, kùru, kùrukun |
tubercules d'igname arrachés lors de l'éclaicissement | bò |
tuberculeuse | sɔ̀ɔsɔɔgbɛ, sɔ̀ɔsɔɔgbɛ |
tuer | fàa, fàa, lála, sèeduya, sèeduya |
tumeur | fúnun, fúnun |
tumulte | dúɲawili, dúɲawili |
tunnel | fálan |
turban | náwun, náwun |
turbot | báman, báman |
Turc | túruki, túruki |
tutelle | jínba, jínban, màbɛdɛbɛdɛli, màbɛdɛbɛdɛli |
tuteur | bàrima, bàroma, bàrɔma, bìrima, bòrima, bòruma |
tutu blanc | kòra, kùra |
tutu.blanc | kòra, kùra |
tuyau | wòrofe, wòrofe |
tympan | tóloden, tóloden |
type | sínkɔn, súu |
type d'aide | bɔ́lɔn |
tyran | dòndori |